Ga naar hoofdinhoud

Opslag van paardenmest

Eén ding is zeker: als je paarden houdt, heb je ook mest. De regelgeving voor de opslag van mest is neergelegd in het Activiteitenbesluit milieubeheer en de Activiteitenregeling milieubeheer. Die regelgeving geldt zowel voor vergunning- als niet vergunningplichtige (bedrijfsmatige) paardenhouderijen. Professionele paardenhouderijen hebben veelal goede faciliteiten voor de opslag van deze mest. Voor particuliere paardenhouders die de mest van hun paarden zelf opslaan, is de regelgeving divers en complex. De mest meteen afvoeren is natuurlijk ook een optie. Hoe zit het eigenlijk precies?

Bedrijfsmatige paardenhouderijen

Het Activiteitenbesluit bevat regels voor de opslag van vaste paardenmest met een volume tussen 3 en 600 kubieke meter. Een dergelijke mestopslag moet aan de gemeente worden gemeld. Voor een grotere mestopslag is een omgevingsvergunning (voor milieu) nodig. Met het doel geurhinder te voorkomen stelt het Activiteitenbesluit eisen aan de situering van de mestopslag. Tot geurgevoelige objecten (bijvoorbeeld woningen of kantoren) in de bebouwde kom moet een afstand van 100 meter worden aangehouden tussen de mestopslag en de buitenzijde van het geurgevoelige object. Buiten de bebouwde kom is die afstand 50 meter. Mocht bij de opslag van mest geurhinder optreden, dan kan de gemeente nadere regels (maatwerkvoorschriften) opleggen ten aanzien van de situering van de mestopslag, het afdekken van de mest of de afvoerfrequentie.

De Activiteitenregeling bevat aanvullende regels om bodemverontreiniging en verontreiniging van oppervlaktewater te voorkomen. Het is toegestaan om mest op onverharde bodem op te slaan, mits korter dan een half jaar. Dan geldt wel de voorwaarde dat dit gebeurt op een absorberende laag (met een dikte van ten minste 15 centimeter en een organische stofgehalte van ten minste 25%, bijvoorbeeld stro) en contact met hemelwater wordt voorkomen. De opslag moet dus worden afgedekt. Bij verwijdering dient ook de absorberende laag te worden meegenomen. Bij opslag langer dan een half jaar moet die plaatsvinden op een vloeistofkerende of vloeistofdichte vloer (een mestplaat). Uitstromende vloeistoffen moeten worden opgevangen. Daar dient de mestplaat op te zijn ingericht. Het wegstromen van mestsappen naast de mestplaat moet absoluut worden voorkomen.

Naast milieuregels is ook het bestemmingsplan relevant. Dat moet de opslag van mest toestaan. De bestemmingsregeling is voor iedereen gemakkelijk te raadplegen via www.ruimtelijkeplannen.nl. Voor de realisatie van een mestplaat met een opvangvoorziening voor vloeibare mest verlangt de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht een omgevingsvergunning (voor bouwen). En die vergunning kan – in beginsel – alleen worden verkregen als het bestemmingsplan dat toestaat.

Particulieren

Het Activiteitenbesluit geldt niet voor het hobbymatig houden van dieren, ten minste als de omvang daarvan niet een bedrijfsmatig karakter heeft. Over de vraag of sprake is van het hobbymatig of bedrijfsmatig houden van paarden is veel geprocedeerd. Het aantal paarden speelt een rol, maar is niet doorslaggevend. De omvang en de voorzieningen van de paardenhouderij en het al of niet bestaan van een winstoogmerk zijn ook van belang. Hebben de hobbymatige activiteiten in feite een bedrijfsmatige omvang, dan gelden toch de regels van het Activiteitenbesluit. In ieder geval is het Activiteitenbesluit niet van toepassing als de mestopslag niet groter is dan 3 kubieke meter vaste mest. Als de mestopslag als zodanig groter is dan 10 kubieke meter, dan gaan de bepalingen van het Activiteitenbesluit in ieder geval gelden. Maar als hieraan niet wordt toegekomen, gelden er dan helemaal geen regels? Die conclusie is voorbarig.

Ook voor het hobbymatig houden van dieren en het opslaan van mest geldt dat het bestemmingsplan daaraan niet in de weg moet staan. Het houden van paarden past bijvoorbeeld niet in de bestemming Wonen voor woningen in stad of dorp. In kernrandgebieden of het buitengebied kan dat anders zijn. De ruimtelijke uitstraling die samenhangt met de aard, intensiteit en omvang van de paardenhouderij-activiteiten is uiteindelijk doorslaggevend. Sommige bestemmingsplannen voor het buitengebied verbieden zelfs expliciet hobbymatige activiteiten. Vanzelfsprekend is dan de daarbij behorende mestopslag ook niet toegestaan.
Niet alleen het bestemmingsplan is van belang. Veel gemeentes formuleren in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) regels voor de opslag van mest (buiten bedrijfssituaties). Veel APV’s bevatten een verbod om mest op te slaan of stellen daaraan beperkingen. Het is absoluut aan te raden om de APV in de eigen gemeente hierop eens in te zien. Juist bij hobbymatige paardenhouders geeft de opslag van mest nogal eens aanleiding tot conflicten. Klachten van buren kunnen leiden tot ingrijpen door de gemeente.

Meststoffenregelgeving

Voor bedrijfsmatige paardenhouderijen stelt de Meststoffenwet regels aan het op of in de bodem brengen van mest. Die regelgeving geldt niet voor particulieren die hobbymatig, althans niet in een bedrijfsmatige omvang, paarden houden. Als mestopslag niet is toegestaan, zou het dan een oplossing zijn om de vaste mest meteen op het land te brengen? Dat is niet het geval. Artikel 2 van het Besluit gebruik meststoffen bepaalt dat het verboden is dierlijke meststoffen te gebruiken op overige grond (dat is natuurterrein of grond die niet tot een bedrijf behoort). Voor gras- of bouwland geldt een uitzondering voor 80 kilogram fosfaat en 170 kilogram stikstof per jaar. Het is dus zeker niet zo dat particulieren zonder enige beperking mest in of op hun grond mogen brengen. Dat is een waarschuwing voor de particuliere paardenhouder.

Advies

Mr. Peter Goumans is als advocaat werkzaam bij Hekkelman Advocaten en Notarissen te Nijmegen bij de sectie Overheid en Vastgoed, praktijkgroep Agribusiness en landelijk gebied. Voor advies kunt u contact opnemen via [email protected] of www.hekkelman.nl.

>> Naar dossier Stal & Erf

Eén reactie op “Opslag van paardenmest

  • jos wouters

    In Nederland bij de Duitse grens mag de nederlandse boer toekijken hoe de duitsers wel de mest mogen verdelen en 5 meter verder op NL bodem niet.Een Europa roepen ze in DEN HAAG.
    Maar niks is minder waar,mensen het geld aftroefelen,vergunningen afgeven en betalen.
    Gek dat een advocaat zich hiermee bemoeit.

    IN NEDERLAND IS MEN AL JAREN DE WEG KWIJT.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.