Ga naar hoofdinhoud

Column: Noodzaak van extra elektrolyten

Foto Lonneke Ruesink
Rond de tijd dat het weer beter wordt, de zon vaker schijnt en de temperatuur oploopt, komen elektrolyten weer in het vizier. Een paard verliest deze zouten in zweet, urine en mest, maar in de zomer is vooral het verlies in zweet een aandachtspunt. Bij een hoge buitentemperatuur en hoge luchtvochtigheid kan het zweetverlies van een paard tijdens langdurige arbeid oplopen tot 10-15 liter per uur, waarbij een belangrijk verlies aan elektrolyten optreedt. Dit verlies moet worden aangevuld. Maar wat is een ‘hoge’ buitentemperatuur? En een ‘hoge’ luchtvochtigheid? En ‘langdurige’ arbeid? Kortom: welke paarden hebben wanneer extra elektrolyten nodig? En wat gebeurt er eigenlijk als je je paard elektrolyten geeft terwijl hij dit niet nodig heeft?

Wanneer over elektrolyten wordt gesproken, worden de mineralen natrium, kalium, chloride, calcium en magnesium bedoeld. Kalium zit vooral in de cellen, natrium en chloride bevinden zich voornamelijk buiten de cellen. De verhouding tussen deze mineralen binnen en buiten de cel is essentieel voor de meest uiteenlopende celfuncties. Een goede zenuw- en spierfunctie is bijvoorbeeld onder meer afhankelijk van elektrolyten. Wanneer een paard veel zweet, zorgt niet alleen het vochtverlies voor problemen (uitdroging). Het verlies aan elektrolyten veroorzaakt daarnaast spierkrampen, vermoeidheid, tying-up en uiteindelijk uitputting.

Normaal gesproken vult een paard het normale verlies aan elektrolyten zelf aan met het eten van ruw- en krachtvoer. Krachtvoer is nagenoeg altijd voorzien van extra mineralen. Een zoutblok vormt een goede aanvulling, waar ieder paard over zou moeten kunnen beschikken. In het geval van grote verliezen zijn er supplementen beschikbaar. Deze komen in poeder- en vloeibare vorm en in pasta’s. Een aandachtspunt bij het gebruik van supplementen is dat een product niet teveel (liefst geen) suikers mag bevatten, omdat dat de vochtbalans meer kan verstoren dan dat je met het supplement probeert goed te maken.

Onderzoek naar het gebruik van elektrolyten wordt vooral gedaan omdat er geen bewijs was dat suppletie met elektrolyten de prestaties van endurancepaarden en meerdaagse eventers kon verbeteren. Inmiddels is dat bewezen en elektrolyten worden bij eventers, endurance en bijvoorbeeld meerdaagse marathons veelvuldig toegepast. Maar dit geldt vooral voor plekken die wat dichter bij de evenaar liggen dan Nederland en waar het tijdens de zomermaanden écht heet en vochtig is. Met heet bedoel ik dan boven de 30 graden en een luchtvochtigheid van boven de 70%. En het geldt vooral voor paarden die langdurig (meerdere uren per dag en bij meerdaagse wedstrijden) zwaar moeten presteren.

Ik denk dat de aandacht voor elektrolyten voor ‘normale’ paarden dus wat overtrokken is. Deze dieren werken niet hard genoeg om een zweet- en elektrolytenverlies op te lopen wat niet met een zoutblok en normaal ruw- en krachtvoer kan worden aangevuld. Een teveel aan zout kan weinig kwaad, zolang voldoende water aanwezig is. Het lichaam gaat namelijk om veel meer vocht vragen wanneer het zoutgehalte in het bloed hoger is. Het gebruik van elektrolytensupplementen wanneer je paard het niet nodig heeft, kan geen kwaad, maar is voornamelijk schadelijk voor de portemonnee.

Alle paarden moeten beschikking hebben over een zoutbron, om de vocht- en mineralenhuishouding en de dorstfunctie in balans te houden. Maar zeker niet ieder paard heeft elektrolytensuppletie nodig. Bij het nemen van een beslissing over het gebruik van supplementen moet altijd goed worden gekeken naar de gezondheid en prestatie van het paard en het is altijd verstandig om eerst een veearts en/of voerspecialist te raadplegen.

Lees meer:
De toegevoegde waarde van een zoutblok
Verliezen van zweten aanvullen

Marike Jacobs, voerconsultant VoerVergelijk.nl

Klik hier voor alle artikelen van VoerVergelijk.nl.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.