Ga naar hoofdinhoud

Chips op de HK

Opinie
röntgen spronggewricht
Osteochondrose gaf destijds een boost aan mijn carrière als springruiter. Na matige successen met een voormalig jachtpaard kwam Willem op mijn pad. Een aardige knoest met heel veel kilometers in het ZZ, die het wel prima vond om mij in 40-plus-parcoursen de weg te wijzen.

Dankzij Willem kwamen we meestal wel zo’n beetje in de buurt van een acceptabele afstand. En als die braverd zich toch door mij van de wijs liet brengen, haalden we steeds veilig de overkant.

Spotgoedkoop

Willem was van goud: voorzichtig, vermogend, fijn te rijden, niet kwalijknemend. Het soort waar handelaren graag en makkelijk geld aan verdienen. Ware het niet dat Willem werkelijk ritselde van de chips. Ik weet niet hoeveel van die dingen er ingekapseld zaten in zijn sprongen en knieën, maar het waren er genoeg om hem spotgoedkoop te maken.

Geen dag kreupel

Willem was al vrij oud toen hij mij een geweldige tijd in het 40+-springen bezorgde. En na mij zette hij zijn carrière onverdroten voort in het Z. Geen dag was hij kreupel.

Baat bij oc

Laatst sprak ik nóg iemand die baat had gehad bij het feit dat velen osteochondrose zien als volksvijand nummer 1. Een fokker zei dat hij zo blij was met zijn Bacardi-dochter. “Daar zijn er niet veel van in de fokkerij”, lachte de man met een knipoog naar de afvlakking die deze hengst destijds impopulair maakte bij de fokkers.

Als de dood

Als je bedenkt dat osteochondrose slechts zelden klinische relevantie heeft, is het wel een beetje gek dat zoveel Nederlandse fokkers er als de dood voor zijn. Ik hoor nu KWPN-leden over ‘gezonde’ en ‘ongezonde’ hengsten praten en als ik dan doorvraag blijkt het om de oc-status te gaan. Eén aspect van het ondersteunende fokdoelkenmerk ‘gezondheid’ krijgt zó veel aandacht, dat het in de hoofden van fokkers inmiddels de hoofdrol toebedeeld heeft gekregen.

Geopereerde kampioen?

Terwijl Duitse stamboeken gewoon doorgaan met het inschrijven van goede hengsten met een chipje, zetten wij in Nederland de volgende stap in de oorlog tegen oc. In Den Bosch zullen we straks waarschijnlijk een boel hengsten zien die zelf geopereerd zijn aan ocd, maar die op grond van hun genoomwaarde geacht worden dit verschijnsel niet door te geven. Ik ken tweede bezichtigingshengsten met meerdere nauwe verwanten met ocd, die maar zó kampioen van de keuring kunnen worden.

Hoefkatrol

Hoefkatrol maakte in het recente verleden oneindig meer klinische slachtoffers dan oc ooit zal doen, maar werd wel opgeofferd aan de heksenjacht op oc. Langzamerhand begin ik behoefte te krijgen aan iemand die me kan uitleggen in wat voor een wereld ik leef.

Dirk Willem Rosie, hoofdredacteur

[email protected]

 

17 reacties op “Chips op de HK

  • Renee

    In de wereld van Trump, met alternatieve waarheden…

  • een nuchtere fokker

    Wordt een paard snel kreupel aan een chipje? Volgens mij in de meeste gevallen niet.
    Verkoop ik een paard met een chipje voor het zelfde bedrag als een paard zonder chipje? Volgens mij in de meeste gevallen niet.
    Als een kwart van de paarden in Nederland OC of OCD heeft en hiervan blijkt weer een kwart erfelijk te zijn bepaald is selectie hierop dan zinvol? Op populatie niveau waarschijnlijk wel. Als je immers 10.000 veulens per jaar registreert is een kwart van een kwart 6% wat dan weer 600 veulens zijn.
    Maar:
    In eerste instantie schiet ik er als fokker weinig mee op, extra kosten voor DNA onderzoek bovenop de kosten van de röntenfoto’s die ik toch wil maken omdat de kans groot is dat ik dit paard een keer verkoop. Met betrekking tot hoefkatrol en spat blijft de verplichting voor de hengsten bestaan dat hier foto’s van gemaakt moeten worden, wat in het verleden zijn waarde ruimschoots bewezen heeft.
    Ik denk inderdaad dat de hele hype ontzettend groot is geworden terwijl dit slechts een bijzonder klein stukje is in de fokkerij met indexen. Ik zelf dek liever bij een tophengst die zich ontzettend goed vererft met betrekking tot de sport en wat minder “gezond” is als bij één die top “gezond” fokt waar weining sport van te verwachten valt…
    En verder zal de tijd het leren…

  • Maarten Aerts

    In een wereld waarin elke fokker die z’n eigen paarden aanhoudt en opleidt tot ze rijp zijn voor de verkoop z’n hart elk jaar opnieuw vasthoudt als hij de paarden op de foto laat zetten.
    Want als die paarden, hoe recht, hard, goed, goed opgeleid, chique en braaf ze ook zijn, een chipje hebben zijn ze economisch waardeloos.

    Elke keer als er hier een jong paard op de foto gaat ben ik doodsbenauwd, hoe gezond de moeder(lijn) of vader(lijn) ook is… owv het verschil tussen waarde voor je werk of een waardeloze knol…

  • F kok

    Laat je niet gek maken Veel is bangmakerij en protectie van eigen stamboek. Als je een echte hebt die goed genoeg springt kijkt niemand meer naar een chipje meer of minder en voor 800,euro ben je er in de meeste gevallen van af

  • Adri Zekveld.

    Maarten Aerts, je verwoordt het exact zoals ik het ook ervaar! Dhr. Kok zal wel gelijk hebben maar ik ben niet van plan om al mijn fokproducten op te leiden tot het een echte is, en ook dan gaat het niet lukken om een paard met één of meerdere ocd’s te verkopen zonder flinke concessies aan de prijs te doen. Zo werkt het. Ook “De nuchtere fokker” merkt heel terecht op dat het DOC-predicaat, wat recht geeft op het eventuele eltite-predicaat, er bij is gekomen. Dus géén lagere kosten voor de fokker maar hogere. Je wilt toch echt wel de foto’s erbij hebben.In verband met een latere verkoop. Na die dure opleiding dus.

    Nu naar de coloumn van de heer Rosie. Het klopt dus inderdaad dat de fokkers als de dood zijn voor osteochondrose. Wij ,incl de heer Rosie kunnen wel vinden dat het niet zo is maar we kennen de consequenties. Toen ik 15 jaar geleden mijn eerste jaargangen liet röntgenen kwam ik erachter wat dat voor een impact had. Met knikkende knieën stond e er bij. Je opfokproduct waar je zo trots op was werd in een paar minuten vrijwel waardeloos. Soms de helft met ocd. Dan was je al blij als ze operabel waren. En de overigen?? Dan waren er wel wat handelaren die voor een beetje geld je ervan afhielpen. En die handelaar had waarschijnlijk wel een 40+ koper in zijn adresboeje staan. Dus dan ga je daar wel op selecteren. De grote winnaars zijn imo de dierenartsen. Een beetje aankoopkeuring kost al snel 500 euro, soms wordt er een compleet pakket geleverd, ongeveer 1.000 euro. Gaat wel van het budget van de koper af. En dan noem ik nog alle prok-keuringen en ocd-gerelateerde operaties. De heer Rosie heeft op veel punten gelijk, maar gelijk hebben en ook gelijk krijgen zijn toch verschillende dingen.

  • Irene

    Ik heb begrepen dat paarden ocd’s kunnen overgroeien, mits ze voldoende weidegang hebben. Begreep uit een onderzoek dat heel veel veulens ocd’s kunnen hebben, waar je op latere leeftijd niks van terugziet. Was wel bij paarden die veel weidegang hadden.

  • Mathijs

    Zo gauw als fokkers hun keuze gaan bepalen op iets dat voor 74% voort komt uit voeding/beweging/opfok/etc. en maar voor 26% erfelijk is, we dan voor die erfelijkheid mogen kiezen uit hengsten die maar 30-40% betrouwbaarheid hebben, dan denk ik dat de fokkerij met sprongen achteruit gaat.
    Richt je op het fokken van een kwaliteitsvol sportpaard en minder op de randzaken, anders schieten de buitenlandse stamboeken ons nog harder voorbij dan dat ze nu al lijken te doen.
    Het heerschap aan het hoofd van het KWPN heeft dit bedacht en zal dit volhouden, ongeacht of blijkt dat het nut ervan bestaat, dat is gevaarlijk.
    Fokkers ben niet zo ongerust bij het rontgenen van je jonge paarden, we hebben gezien de percentages hierboven allemaal evenveel kans! Als de kwaliteit van het paard maar daar is hoef je niets af te geven voor weinig aan handelaren, investeer in je kwaliteitsvol paard zoals je dat anders ook zou doen!! Hierboven wordt gesproken over chipjes/ocd, maar in het hele onderzoek is OC (afvlakking zonder fragment) als zelfde nadelig ingedeeld, terwijl niemand op de hele wereld daar ook maar wat om geeft, dus eigenlijk zouden de percentages nog anders kunnen zijn!
    Voor degene die denken dat een paard met minder kwaliteit een groot prijsverschil zou hebben bij wel of geen chip help ik je uit de droom, een hele goede wordt altijd dikbetaald en de rest is allemaal grijze massa.

  • Marieke

    Nou ik wou dat ik kon uitleggen in wat voor wereld u leeft. Hier ook een paard ocd operabel, dus geopereerd, waardoor nu oc (afvlakking). Paard zal er nooit last van krijgen volgens dierenarts, maar geïnteresseerde in het paard zegt dat het problemen in de handel kan geven. Dus ik vraag mij ook af in wat voor wereld wij leven… Waarom zou je, als dit de waarheid is een paard nog laten opereren ? Terwijl het een superfijn dressuurpaard is om verder op te leiden.

  • Monique

    Helemaal eens met dhr Rosie. In 1996 wou ik een jonge (grote) stermerrie kopen uit een bewezen bloedlijn voor de sport. Ik reed haar sinds kort voor de fokker. Tijdens de aankoopkeuring bleek dat ze OCD had in (1) spronggewricht, de koop werd afgeraden door de dierenarts. Ik was in 1e instantie van slag en teleurgesteld (en de fokker ook) maar gezien de kwaliteit vd merrie na wat wikken en wegen besloten haar toch te kopen (tegen een gereduceerde prijs) en de gok maar te wagen. Uiteindelijk heb ik jarenlang plezier van haar gehad, dressuurwedstrijden, intensieve training, af en toe hindernissen, bosritten…. nooit een dag kreupel of andere beenproblemen gehad. Probleemloos kunnen gebruiken tot op leeftijd van 19 jaar. Daarna met pensioen en tot op de dag van vandaag (25 jaar) loopt ze nog probleemloos rond. En ook vele andere nakomelingen uit die lijn werden in de sport gebruikt en bereikten probleemloos een hoge leeftijd. Het is jammer dat men zoveel waarde aan OC hecht, niet alleen voor fokkers maar ook voor kopers want velen haken af bij lichte afwijking op de röntgenfoto. Op die manier krijgen goede paarden misschien niet de kans die ze wel verdienen. Jammer….

  • P de Boer

    Ik begrijp niet dat mensen hier in mee gaan. Jaren lang is er geïnvesteerd in röntgenfoto’s voor een PROK. Nu zegt het KWPN de vuilbak in we gaan op gen want PROKen heeft geen zin. Deel van die berekening is gedaan aan de hand van de PROK foto’s. Waarbij een hengst met bv veel oc op de kogel nu slecht scoort terwijl die een nafok kan hebben die nagenoeg ocd vrij is en veel beter vererft kwa ocd dan hengsten met een hoge doc waarde. Een aantal jaar geleden werden hengsten met een klasse c (oc) toegelaten als dekhengst want die c was in een gebied die niet erfelijk was, was toen de uitleg. Nu telt die zelfde klasse c wel in het gen mee waardoor die hengst een slechte doc score heeft! Want nu blijkt die hengst wél oc/ocd te vererven. Nu schieten we massaal paarden af op de lage doc waarde en over 10 jaar komen we tot dezelfde conclusie als met de PROK, dat het geen ene bal uitgemaakt heeft! Wie is er nu naïef?! (Opvallend dat hengsten uit een Duitse grintbak zoals het kwpn ze graag weg zet scoren wel het beste in doc waarde! En hengsten uit generaties waar allen PROK zijn scoren laag! Wie is er nu gek?!) Daarnaast als we het over handel hebben, een ocd betekend een 1000€ kosten en 6 weken tijd. Thats it! Wat heeft een te sensibel karakter voor effect, wat voor een paard met te weinig kwaliteit en niet braaf genoeg voor een amateur, een stalgebrek nog niet te spreken over te zwakke pezen! Hoeveel verschil maakt dat in je verkoopprijs en hoeveel moet je investeren om dat goed te krijgen? En mensen die een paard op een afvlakking laten staan laten een paard ook staan op een te dunnen staart dus als je daarvoor wil gaan fokken kan je beter gaan dammen!

  • Adri Zekveld.

    Matthijs en P.de Boer, 2 dingen waarover we wat langs elkaar heen praten. 1, Ik ben fokker, en net als heel veel andere fokkers heb ik niet de faciliteiten en mogelijkheden om mijn fokproducten aan te houden en/of op te leiden tot ouder dan 3 jaar. 2, Je kunt heel goed selecteren op ocd. Gezonde merries combineren met hengsten die zowel een beste sportaanleg vererven én ook een goede ocd-status hebben. Want die hengsten zijn er zat. Dus het is onzin dat je dan sportaanleg los laat.

  • Mathijs

    @Adrie, als uw jaarlingen niet genoeg kwaliteit vertonen om € 800,- te investeren dan moet u wellicht stoppen met fokken. Heeft niets te maken met langer aanhouden dan 3jr of weggeven als jaarling voor slachtprijs.
    Qua fokkerij zie ik het al helemaal voor me , zogenaamde Elite merrie met hengst met zogenaamde hoge oc-waarde met 30% betrouwbaarheid. En dan geen rekening houden met voeding tijdens dracht, beweging/voeding/opfok na geboorte, want dat kost ineens teveel geld of tijd, wat een lachertje.
    Ik zie u stukken schrijven dat bloedspreiding nodig is maar u sluit per definitie oudere hengsten zonder OC waarde en buitenlands gekeurde hengsten uit??
    Weet dat u anti-Jazz bent, stel day deze hengst OC waarde 90 had en 80% minder had gedekt, wat hadden we dan als hele dressuurfokkerij gemist???

  • Gerrit Bras

    in de conservatieve paardenwereld zijn indexen enge dingen. en speelt emotie de hoofdrol.Dat beste paard van die hengst met zijn slechte fokwaarde bewijst dat een index niks voorstelt in hun ogen.In de populatie genetica wat met alle commerciele fokkerij van dieren wordt toegepast zijn enorme successen behaalt.Een dier kan genetisch heel anders zijn dan wat je aan de buitenkant ziet. Bij vererving gaat het hier om.Dus de ocd fokwaarde van een sportpaard waar niet mee gefokt wordt is niet belangrijk maar de foto,s wel.Ik woon in Frankrijk en hier is het nog erger met dierenartsen die er later op kunnen worden aangesproken als een paard kreupel wordt door een chip. Dus hoezo niet belangrijk.Als je met een hengst met een hoge fokwaarde fokt is de kans op ocd gewoon kleiner. Het is niets anders dan een kansberekening en het is dom om geen gebruik te maken van cijfers die objectief tot stand zijn gekomen.Het moet natuurlijk geen doel op zich worden maar dat ze een ondergrens instellen is logisch om verbetering in de fokkerij te krijgen zoals ze ook een ondergrens voor sportfokwaardes hebben.En de individuele fokker mag lekker zelf beslissen maar het is goed dat het kwpn alles beschikbaar stelt wat men aan kennis heeft.

  • Mathijs

    Met de huidige percentages als boven omschreven heeft het meer zin om naar de voeding en opfok te kijken dan het hele oc-waarde mee te nemen. Wie weet geeft een genoomwaarde 85 hengst zogenaamd maar 1 op de 50 veulens meer KANS op oc(d) dan een hengst genoomwaarde 110. Dat kan het KWPN mij namelijk niet vertellen, wat het concrete verschil gaat zijn tussen een 90 en 110 hengst. Als dat eigenlijk te verwaarlozen is, wellicht 1 op de 100, zou dat nog eens des te meer reden zijn het hele OC-waarde geval te laten varen.

  • Gerrit Bras

    Als het een op de honderd scheelt is het inderdaad verwaarloosbaar. Men had aan een groep van twintig
    nakomelingen genoeg om tot de verschillen in fokwaarden te komen. Dus het effekt is veel groter dan u denkt en wel degelijk goed meetbaar. De samenstellers die de index berekenen gaan echt niet aan het werk als de resultaten niet meetbaar zijn.
    Het is een kostbaar proces , ze zijn daar echt niet gek.

  • Adri Zekveld.

    Beste Mathijs, ik begrijp uw eerste opmerking niet. Waarschijnlijk bent u beter op de hoogte van mijn fokkerij en vooral, hoe ik mijn veulens opfok. En ook weet u precies te vertellen waarop ik bezuinig en tot op de euro nauwkeurig, hoeveel.

    U weet ook te vertellen dat mijn jaarlingen onvoldoende kwaliteit hebben en u adviseert me te stoppen met fokken. Ik fok inderdaad met zogenaamde elite-merries. En over de kwaliteit laat ik anderen oordelen. Bovendien hebben de meeste van mijn merries Jazz in de afstamming. Rechtstreeks of via m.v. , o.a. dochters van Vivaldi. Wat ik probeer te vermijden is inteelt. Vooral op Jazz, maar ook bijvoorbeeld Flemmingh. Dat lukt me niet altijd en het wordt steeds moeilijker om dat te vermijden.
    U heeft blijkbaar een hele grote duim. Maar waaraan ik me het meest stoor is uw anonimiteit.
    Oja, de genoomfokwaarde, D-OC van Jazz is 97. Misschien kunt u daar wat mee.

  • Mathijs

    Wellicht leest u eerst nog eens goed al uw reacties hieronder en goed mijn reacties. Wellicht heeft u daar wat aan.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.