Gerti Nieuhoff schreef 25 jaar geleden ter gelegenheid van het eeuwfeest een prachtig jubileumboek. Als je dat doorbladert kun je alleen maar concluderen dat er eigenlijk weinig is veranderd. Oké, we kunnen nu eicellen uit het ovarium van een overleden merrie halen en daar gezonde veulens uit fokken door er spermacellen in te injecteren van hengsten die al jaren onvruchtbaar zijn. Maar dat is dan ook het enige.
Het fokken met de mindere merries en hengsten, dat was één van de redenen waarom destijds het Nederlandsch Paardenstamboek werd opgericht. Eén paardengeneratie eerder had de Frans-Duitse oorlog voor een plotselinge piek in de vraag naar paarden gezorgd. Franse en Duitse handelaren boden kapitalen voor goede Nederlandse paarden. De fokkerij leek een winstgevende bezigheid, maar wat voor de fokkerij restte was het mindere soort. Slechts een minderheid van de nieuwe generatie kon in het stamboek worden opgenomen, veel paarden waren te klein of hadden een slecht fundament.
De paardenbergen die tien, respectievelijk twintig jaar geleden in tijden van economische welvaart ontstonden verschillen in niets van de zinloze vermeerdering waar Franse juryleden zich eind 19-de eeuw op een Landbouwtenstoonstelling in Amsterdam aan ergerden. Wie de markt wil bedienen is haar een stapje vóór.
Specialisatie is ook al 125 jaar aan de orde. In het begin maakten zelfs koudbloeden onderdeel uit van het Nederlandsch Paardenstamboek. Die werden al rap buiten de deur gezet, maar vervolgens ontbrandde juist in de tussenprovincie Overijssel de strijd tussen het Groningse en het Gelderse type. Terwijl het stamboekbestuur de kool en de geit probeerde te sparen, ging de markt gewoon met het succes aan de haal. Luxere, goed bewegende paarden kregen de overhand, de opmaat naar het heden.
De geschiedenis leert dat niet juryleden of stamboekbonzen, maar grote economische ontwikkelingen de fokkerij sturen. De luxe karossier heerste tot de mechanisering van het transport, de kortbenige ploegentrekker legde het af tegen de tractor en de plaatjesfokkerij was eind 20-ste eeuw niet bestand tegen de knoestige cracks van de internationale springsport. De globalisering van de paardensport (grote hoeveelheden amateurs uit ’nieuwe landen’ willen op niveau op concours) is de nieuwste ontwikkeling waar hedendaagse fokkers op moeten inspelen.
Dirk Willem Rosie, hoofdredacteur ([email protected])
Deze opinie verscheen woensdag 17 juni 2015 in De Paardenkrant
En dan te bedenken dat het aantal aanmeldingen bij wedstrijden aan het teruglopen is, evenals leden bij rijverenigingen in Overijssel. Waarschijnlijk `aangestuurd` door de economische situatie. Ze zeggen dat er al meer vraag is naar sportpaarden maar of dit op lange duur in stand blijft…..