Je hebt zojuist een superproef gereden. Dolgelukkig geef je je paard de vrije teugel, roep je heel hard ‘super!’ en als klap op de vuurpijl sla je een paar keer hard op de hals. Jij ziet het als een beloning, maar het is de vraag of je paard er net zo over denkt. Hoe beloon je eigenlijk je paard?
De sleutel om iets te bereiken ligt in het belonen, straffen werkt namelijk niet, dat is zelfs wetenschappelijk aangetoond. Je kunt straffen wel gebruiken om ongewenst gedrag af te leren, maar alleen als je heel goed kunt timen. Als je een paard nieuw gedrag wilt aanleren moet je zijn reactie juist laten toenemen, straffen is dan een uiting van het onvermogen van de ruiter, daar wordt een paard alleen maar onzeker van.
Als een paard niet weet wat een beloning is, zal hij het ook niet als een beloning opvatten. In principe maakt het niet veel uit wat je doet. Zachte klopjes, lange teugel, knuffelen, appel zeggen op een lieve toon, alles kan. Zolang een paard het maar snapt en het geen pijn doet. Dat is namelijk verwarrend. Begrijpen gaat niet vanzelf, daar moet je tijd aan besteden. Liefst van veulen af aan, maar het kan ook bij een ouder paard. Geef de eerste keren jouw beloningssignaal in combinatie met iets wat je paard heel fijn vindt. Roep je keihard ‘braaf!’ – iets waar je paard normaal van zou schrikken – maar kroel je ondertussen zachtjes onder de manenkam of geef je een snoepje, dan vat je paard het vanzelf op als een beloningssignaal. Hetzelfde omgedraaid: je kunt heel lief tegen je paard praten en ondertussen hard op de hals meppen. Ook dan zal je paard wel leren dat het om een beloning gaat. Je kunt je alleen afvragen of je wel wilt dat je paard dit opvat als beloning. Is het niet prettiger om als beloning ‘braaf’ te zeggen en ondertussen zachtjes te kroelen? Een beloning die je niet aan hoeft te leren omdat je paard die van nature al als prettig ervaart.
Je kunt je voordeel er mee doen als een paard eenmaal weet wat een beloningssignaal is. Je kunt beloningen gebruiken om gewenst gedrag te stimuleren. Maar zelfs dan kun je nog fouten maken. Te veel belonen kan ook, dan verliest het belonen zijn positieve werking, of kan het zelfs averechts werken. Dit komt veel voor bij mensen die hun paard voedselbeloningen geven. Paarden kunnen dan ronduit vervelend worden in hun bedelarij om snoepjes. Voor je het weet stellen ze de eis: voor wat, hoort wat. En het is nog altijd niet toegestaan om met een hengel in de ring te verschijnen om een worteltje vlak voor de neus van je paard te kunnen houden in de hoop dat hij dan een goede proef loopt. Ook moet je een beloning echt menen, een paard is gevoelig voor de stemming van zijn begeleider. Als je een schouderklopje geeft terwijl je eigenlijk het liefst een mep verkoopt, prikt je paard er dwars doorheen. Paarden zijn veel gevoeliger voor non-verbaal gedrag dan mensen.
Als je het beloningssignaal dat door hem herkend wordt op het juiste moment gebruikt, kan je paard ineens heel snel nieuwe dingen leren. Zelfs dingen waarvan je niet eens wist dat hij ze in zich had. En het leukste: hij doet het graag voor je!
dit herken ik wel een beetje.
ik heb mijn paard van 6 jaar nu 2 maanden en hij was zeker in het begin erg bang van een simpel halsklopje als beloning. een knufel snapte hij al helemaal niet.
hij word al een stuk rustiger, dus ik hoop dat het halsklopje of aaitje wat het ondertussen is geworden ook voor hem een beloning is.
Fijn dat er iemand een column schrijft over belonen of zoals het in de leerprincipes genoemd wordt bekrachtigen. Op het gevaar af dat ik te theoretisch overkom toch een aanvulling. De definitie van bekrachtigen zowel positief als negatief bekrachtigen is dat gedrag in de toekomst toeneemt.Door iets positefs toe te voegen of iets negatiefs weg te nemen. Dat toenemen van gedrag maakt het makkelijk om te controleren of je paard iets als een beloning/bekrachtiging ziet. Wat het inzetten van voer betreft goed uitgevoerd blijft het een van de sterkste manieren van bekrachtigen. Helaas schort het heel vaak aan de uitvoering en daardoor heeft belonen met voer een slechte naam. Nodmaals fijn dat er aandacht is besteed aan leerprincipes.
mijn merrie heeft een enorme hekel aan dekens, ze heeft geleerd dat wanneer ik de deken er op leg en zij niet al te boos kijkt ze een brokje krijgt. Als ze wel lelijk doet krijgt ze geen brokje en zo kan ik dus zonder gevaar de deken opdoen, want ze wil dat brokje wel heel graag!
“straffen werkt namelijk niet, dat is zelfs wetenschappelijk aangetoond”
Dat onderzoek wil ik dan wel eens zien!
Er is een onderzoek geweest met “koude lucht” vs “snoepje” en verschillende paarden reageren hier verschillend op. Sommige erg gericht op eten andere meer op voorkomen van ongemak.
Qua lerend vermogen werkt angst opwekken al bij 1 a 2 herhalingen (denk aan schrikdraad).
Voor “normaal” gebruik werkt dat niet goed, angst kun je daarbij niet gebruiken omdat het andere prikkels overschaduwd, maar straf in de zin van ongemak veroorzaken met het wegnemen van het ongemak bij de gewenste reactie (negatieve versterking) werkt uitstekend. Dit is ook nog eens erg goed toe te passen onder het zadel en daar is een snoepje geven een beetje lastig.
Belonen werkt altijd beter dan straffen. Het vertrouwen van je paard in jouw wordt op deze manier alleen maar groter. Tuurlijk hoef je niet alles goed te vinden en kun je best eens kordaat optreden. Meestal is het niet eens dat een paard niet wíl, maar meestal is het dat het paard je niet begrijpt.
Oh ja…. als je hier een reactie plaatst, zet dan gewoon je naam eronder en niet alleen je voorletter en plaatsnaam letter (R, te D) en een snoepje geven als je op je paard zit, is prima te doen!!
Ik zie inderdaad ook vaak ruiters die hun paard heel enthousiast belonen door nogal hard op de hals te kloppen.
Kan nooit heel prettig zijn, ook al wennen ze er dan aan.
K stoor me trouwens ook wel een beetje aan ruiters die na de proef de teugels losgooien en de ring uitstappen en helemaal niet belonen, en waardeer het erg als ruiters na de proef hun paard uitgebreid belonen (niet te hard..;) ).
Vind het laatste overkomen alsof de ruiter blij is dat het paard het weer voor hem heeft gedaan, het eerste alsof het de normaalste zaak vd wereld is, alsof het een brommer is ofzo.
Oeps! ik sta versteld van zoveel onwetendheid en ook bij deze mensen die reageren. Hebben zij zich ooit verdiept in de psyche van het dier waarvan ze zeggen te houden? Eigenlijk is het te gek voor woorden dat deze mensen paarden mogen bezitten! Gelijk ook voor het hebben van kinderen, ik ben er voor dat ouders een competentietest zouden moeten doen om uberhaupt kinderen te mogen maken. Voor het houden van dieren in gevangenschap zou ik hetzelfde wensen.
We gaan immers om met levende wezens?
graag uw reaktie
Volgens mij is het maar net wat je je paard aanleert met belonen: het bekende klopje op de hals, (niet te hard slaan natuurlijk), kriebel op de schoft, snoepje geven in combinatie met “braaf”, “goed zo” zeggen. Zelf heb ik altijd snoepjes bij me en mijn paard schooit niet. Tijdens het rijden krijgt hij een “braaf” maar ik geef geen snoepje als ik er op zit. Het gaat om het juiste moment: hij reageert goed, gelijk belonen en verder rijden. Doet hij iets niet goed, dan blijf ik herhalen tot het wel goed gaat.
Als je hem iets gaat geven vanuit het zadel moet je al stil gaan staan en beloon je het paard voor het stil staan, niet voor wat hij daarvoor goed heeft gedaan.
Belangrijker vind ik echter dat het paard de ruiter als leider ziet/accepteert, wederzijds respect en vertrouwen op de eerste plaats en dan komt de rest vanzelf.
Beste Tini, ik zie de link niet van jouw reactie ten aanzien van dit artikel.