David Stickland is als medewerker aan de deeltjesversneller van CERN niet alleen thuis in de kwantummechanica, hij weet ook alles van statistische analyse. Door alleen maar wat te stoeien met de duizenden deeluitslagen van evenzovele dressuurwedstrijden, ontdekte hij datgene wat neurologen en psychologen al lang weten: het menselijk oog en het daaraan gekoppelde brein heeft een grote foutkans bij de beoordeling van beweging. We missen stukjes van de film en ons brein vult de gaten. We putten daarbij uit herinnering en ervaring. Let wel: niet wat er feitelijk gebeurde, maar de herinnering aan wat er ooit gebeurd is bepaalt dan de inhoud van de ontbrekende stukjes. En het ergste is nog dat we ons hiervan helemaal niet bewust zijn.
In de formidabele slotscènes van het Nederlands kampioenschap dressuur speelde psychologie de hoofdrol. De psychologie van het subjectieve juryoordeel, maar ook de psychologie van de fenomenale topsporter Anky van Grunsven. Die door gebrek aan wedstrijdritme onzeker was geworden en in een Hoofddorpse variant van de deeltjesversneller verzeild raakte. Van het diepste dal der treurnis – de Grand Prix – raasde ze naar de hoogste hemelse top van een kür zoals Salinero die alleen in z’n beste dagen liep. Een optreden met totaal verschillende gezichten, voer voor psychologen.
Toen Anky en Salinero als één na laatste combinatie (de kür werd in oplopende volgorde van kwaliteit gejureerd) hun perfecte dans hadden beëindigd, dacht ik: wát nu als Totilas aan een parachute uit de hemel neerdaalt en Edward rijdt met hém de afsluitende kür, in plaats van met de onervaren Undercover die niet eens een eigen kür hééft. Dan nóg kan Edward hier niet overheen!
Maar er kwam niks uit de hemel zetten en Gal reed gewoon met Undercover een kür van Next One, waarbij hij lijntjes af moest snijden om het allemaal een beetje passend te krijgen. Technisch een prima prestatie, al was het nog niet de frank en vrije proef waarmee Edward en Undercover ongetwijfeld in 2014 wereldkampioen gaan worden.
De wind was gaan liggen. Maar Stickland woei door de juryhokjes. De vrouw die twee slechte proeven achter de rug had, verloor van de man die eerder twee topprestaties had geleverd.
Dirk Willem Rosie, hoofdredacteur
Deze column verscheen dinsdag 12 juni 2012 in De Paardenkrant.