Ga naar hoofdinhoud

Ondanks regels heeft jury laatste woord

Hans JacobsHet KWPN-keuringsseizoen is in volle gang en veel fokkers en eigenaren onderwerpen zich met hun merrie aan het oordeel van de jury. Om duidelijkheid te verschaffen aan iedereen stelt het KWPN op haar website het selectiebeleid en het merriebesluit 2010 ter beschikking. De keuringen worden door veel mensen gevolgd en men hoort de jury haar oordeel vellen en toelichten. Dat is vaak goed te volgen, maar uiteraard zijn er wel eens verschillen van inzicht tussen jury en toeschouwer.

Kwaliteitsbeoordeling van paarden aan de hand of in vrijheid is geen absoluut meetbaar gegeven, dus de verschillen zijn verklaarbaar. Toch komen er ook wel eens absoluut meetbare gegevens uit de ring, waarmee de jury vervolgens op een manier omgaat die de toeschouwer op zijn minst de wenkbrauwen doet fronsen.

In Nistelrode werd een merrie ster verklaard die, in strijd met de regels, op straat werd gepresenteerd met een eggbar ijzer. In Helden liep een merrie mee met een zeer afwijkend bewegingspatroon, die voorzien was van een veterinair attest. In Beek werd een PROK merrie geweigerd voor stamboekopname vanwege een overvuld spronggewricht.

Merriebesluit
De individuele gevallen op zich zijn in algemene zin niet zo interessant. De vraag hoe de interpretatie van de jury te verklaren is aan de hand van het door het KWPN gepubliceerde merriebesluit, is dat wél. Derhalve heb ik in het merriebesluit gezocht naar datgene wat in de praktijk voor vraagtekens had gezorgd en daarbij kwam artikel 6 in beeld. De tekst luidt als volgt:Tijdens een keuring worden paarden door een keuringscommissie beoordeeld op aanwezigheid van uiterlijk waarneembare (erfelijke) gebreken en/of afwijkingen. Op zich lijkt duidelijk wat de bedoeling is, maar waarom staat erfelijk tussen haakjes? Een stamboek is gericht op fokkerij en dan zijn erfelijke aspecten van belang. De keuze erfelijk tussen haakjes te zetten, zou verklaard kunnen worden omdat de jury geen veterinair is en niet met zekerheid kan stellen dat iets al dan niet erfelijk is. Om het zeker te weten werd het vraagstuk voorgelegd aan Ine van Deurzen, die namens het KWPN inspectieteam antwoordde: “Dit dient als volgt geïnterpreteerd te worden: Het woord ‘erfelijke’ staat tussen haakjes omdat het niet in alle gevallen wetenschappelijk vastgesteld hoeft te zijn dat het betreffende gebrek erfelijk is. Het simpele feit dat een gebrek of afwijking van de norm van het KWPN geconstateerd wordt door de KWPN jury is voldoende reden om een merrie af te wijzen voor een bepaalde graad.”

Niet interessant
Uit deze reactie blijkt zonneklaar dat volgens het inspectieteam erfelijkheid van het gebrek in principe niet interessant is en dat iedere afwijking van de norm reden is af te wijzen voor een bepaalde graad. Lijnrecht op deze uitleg staat echter het voorbeeld dat in Helden een merrie met een afwijkend bewegingspatroon wel een hogere graad kreeg. De jury gaf per microfoon uitleg dat de kramperigheid middels een veterinair attest was verklaard en dus overgegaan kon worden tot stamboekopname. Toch staat in artikel 6 een afwijkende bewegingsvorm specifiek genoemd. De vraag of erfelijk nu wel of niet ter zake doet is in zo’n geval essentieel en omdat het kan dat het inspectieteam er een eigen visie op na houdt, werd de vraag ook voorgelegd aan het algemeen bestuur van het KWPN.

De heer Knaap geeft antwoord: “Namens het algemeen bestuur deel ik u als volgt mede. Zoals onze mevrouw van Deurzen u al heeft aangegeven staat het woord ‘erfelijke’ tussen haakjes omdat het niet in alle gevallen wetenschappelijk vastgesteld hoeft te zijn dat het betreffende gebrek erfelijk is. Het simpele feit dat een gebrek of afwijking van de norm van het KWPN geconstateerd wordt door de KWPN-jury is voldoende reden om een merrie af te wijzen voor een bepaalde graad. Ze mag daarbij een veterinaire verklaring meewegen maar een veterinaire verklaring kan het juryoordeel niet overrulen. Kortom; de KWPN-jury beslist. Het betreft immers een exterieur keuring en geen veterinaire keuring. Kortom, de uitleg die Mevrouw van Deurzen heeft gegeven is juist, helder en consequent.”

De jury beslist
Na zowel het inspectieteam als het algemeen bestuur te hebben geraadpleegd is in ieder geval een ding duidelijk en dat is: de jury beslist. Het waarom van die beslissingen is helaas vooralsnog niet duidelijker geworden. Het woord erfelijk wordt genoemd, al is het tussen haakjes, maar volgens het KWPN is dat ten overvloede. Het constateren van een gebrek of afwijking, al dan niet erfelijk, is voldoende reden tot afwijzing. Behalve het feit dat in het merriebesluit in ieder geval een artikel staat dat niet geheel juist is verwoord, en er in de praktijk strijdig mee wordt gehandeld, lijkt men de erfelijkheidsleer uit het oog te zijn verloren. Voor de fokkerij lijkt het logisch dat erfelijkheid de leidraad vormt. Het KWPN is vooruitstrevend op het gebied van gezondheid en er wordt veel geld en moeite geïnvesteerd in het bepalen van erfelijkheid van bijvoorbeeld OC(D). Van fokkers wordt medewerking gevraagd hun fokproducten röntgenologisch te laten onderzoeken.

Willekeur
Het is dan toch minstens verrassend dat zowel het KWPN inspectieteam als de directie vervolgens doodleuk laten weten dat het voor het beoordelen van merries niet ter zake doet of een ‘ongewenste waarneming’ aan een merrie al dan niet erfelijk is. Een PROK certificaat heeft volgens de heer Knaap ter keuring geen meerwaarde, want het is een exterieurkeuring en geen veterinaire keuring.

Voor een stamboek dat in zijn fokbeleid aangeeft zich te focussen op de topsport, is dat op zijn minst raar. Als de sport ergens om vraagt, is het om gezonde paarden. Het plaatje telt en de jury beslist, dat is het enige dat het KWPN als uitleg kwijt wil. De woorden ‘helder en consequent’ van de heer Knaap tellen helaas alleen op papier, want in de praktijk blijkt het er een stuk willekeuriger aan toe te gaan.

Hans Jacobs is fokker, ruiter en ORUN-gediplomeerd instructeur uit Reijmerstok. Daarnaast is hij vestigingsmanager bij een uitzendbureau.

Deze opinie verscheen vrijdag 9 juli 2010 in De Paardenkrant.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.