Ophouden met dure KWPN-test?

Van: De Paardenkrant
Aan: Angelique Hoorn, Gerben Morsink, Johan Knaap

Afgelopen week ging in Stegeren het zeventig dagen durende verrichtingsonderzoek van start. Maar de top zeventien van de KWPN-fokwaardeschatting (nakomelingen in de springsport van tien jaar en ouder) bestaat op één na uit hengsten die zelf als driejarige nooit dat volledige verrichtingsonderzoek met succes hebben afgerond. Kunnen we niet beter ophouden met deze dure test die uiteindelijk toch niet de succesvolste verervers oplevert?

Van: Angelique
Aan: allen
Het is lastig om van een driejarige hengst te beoordelen hoeveel deze in de toekomst zal betekenen voor de fokkerij. Tijdens het verrichtingsonderzoek wordt getest op natuurlijke aanleg en karakter. Echter voor sommige jonge hengsten gaat de opleiding tijdens het verrichtingsonderzoek te snel, waardoor ze vanwege hun karakter al vroegtijdig de test moeten verlaten. Deze ‘lastige’ paarden zijn echter vaak wel de paarden die met een goede opleiding op acht- of negenjarige leeftijd internationale successen boeken in het 1.50m.
Je kunt je afvragen of het niet beter is om de hengsten pas op die leeftijd goed te keuren, maar dat is voor de hengstenhouder commercieel gezien niet haalbaar. Daarom zal het verrichtingsonderzoek blijven bestaan zoals het nu is.
Dat is geen enkel probleem, want de keuze om een jonge of oudere bewezen hengst te gebruiken, ligt bij de fokker. Vreemd genoeg zijn de jonge hengsten die het goed gedaan hebben in Stegeren ontzettend populair. Zij halen soms wel 100 tot 150 dekkingen per jaar, terwijl een bewezen hengst met een beetje geluk 50 merries dekt.

Van: Gerben
Aan: allen
Uit het feit dat slechts één hengst van de top zeventien van de KWPN-fokwaardeschatting zelf als driejarige succesvol deelnam aan het verrichtingsonderzoek, blijkt dat er iets fout gaat. Dat kan zijn bij de beoordeling tijdens het verrichtingsonderzoek, of bij de berekening van de fokwaardeschatting, of allebei.
De milieu-invloeden bij paarden zijn groot. Hun prestaties in de sport zijn onder andere erg afhankelijk van de ruiter. Ook blijkt dat van sommige hengsten de eigen sportstand van vijf jaar geleden is meegenomen in de berekening. Hoe recent en volledig zijn die gegevens dan? Er zou wat mij betreft vanuit het KWPN meer openheid mogen komen over de (overigens soms onvermijdelijke) beperkingen van de fokwaardeschatting.
Ook de beoordeling tijdens het verrichtingsonderzoek kent zijn beperkingen. Er wordt beoordeeld op karakter en aanleg. Maar jonge hengsten die in Stegeren netjes hun rondje lopen, hoeven niet het Grand Prix-paard van de toekomst te zijn. En van paarden met veel bloed is het vermogen op dat moment nog lastiger in te schatten, terwijl we in de fokkerij juist bloed en vermogen nodig hebben.

Van: Johan
Aan: allen
De kunst in fokkerij van sportpaarden is om zo vroeg mogelijk de beste hengsten te ontdekken. Hoe eerder goede hengsten worden gebruikt, hoe sneller je vooruit komt. Nadeel is dat je op jonge leeftijd nog geen volledige zekerheid hebt. In het fokprogramma zoek je naar optimaal evenwicht tussen snelheid en zekerheid. In het verrichtingsonderzoek wordt de genetische aanleg ingeschat door hengsten onder gelijke onafhankelijke omstandigheden te testen. Resultaten in het verrichtingsonderzoek hebben een hoge genetische correlatie met topsport. Hengsten als Jazz, Ferro, Negro, Voltaire, Concorde, Indoctro, Numero Uno, Guidam, Ukato, Ustinov, Unaniem en Verdi zijn op jonge leeftijd getest en in de KWPN-fokkerij gekomen. Hun genen zijn snel verspreid waardoor erfelijke vooruitgang is geboekt.
Aanvoerder van de fokwaarden springen, Heartbreaker, en de nummer twee, Andiamo, zijn voorbeelden van hengsten die een verrichtingsonderzoek van 21 dagen hebben gelopen. (Overigens was Andiamo’s uitzonderlijke aanleg als driejarige al in het verrichtingsonderzoek vastgesteld.)
Als hengsten zich later via de sport of fokkerij bewijzen, kunnen ze door het KWPN worden erkend. Een verrichtingsonderzoek is dan niet meer nodig. Hengsten zijn dan meestal al behoorlijk op leeftijd en al die tijd hebben ze geen of weinig invloed gehad op de vooruitgang in de KWPN-fokkerij. Stel je voor dat Guidam pas later was ingezet op de KWPN-populatie, dan zou het Olympisch podium er in Hong Kong wellicht heel anders hebben uitgezien! En de vroege ontdekking van het talent van Jazz heeft onze dressuurfokkerij voorsprong gegeven.

Deze [email protected] verscheen dinsdag 27 maart 2012 in De Paardenkrant.
Reageren kan hieronder of via [email protected]