Ga naar hoofdinhoud

Laat je horen! WFFS-stress: vier voor twaalf

Opinie
De redactie van Paardenkrant-Horses.nl geeft vaak zijn visie op de paardenwereld. Maar we zijn ook zeer benieuwd naar die van jou. Daarvoor hebben we de rubriek Laat je horen! ingericht. Lees hieronder de ingezonden brief van Irene Hoeben over 'WFFS-stress'. 

Iedereen schiet in de stress als er weer een WFFS-geval bijkomt, of als er iets misgaat met de uitslagen van de testen. Waarom eigenlijk? Als alle fokmerries en hengsten getest worden kan iedereen bewuste keuzes maken, om te voorkomen dat er daadwerkelijk een WFFS-veulen geboren wordt. Ieder WFFS-positief paard is gewoon bruikbaar voor de fokkerij.

Volgende erfelijke aandoening?

Maar waar ik mij zorgen om maak, is niet specifiek WFFS, maar wel: wat is de volgende erfelijke aandoening? Iedereen schrikt nu van WFFS: hengstenhouders, fokkers, stamboek etc. WFFS is vooral vervelend omdat belangrijke verervers als Amor en Roemer [1] WFFS-gen dragers zijn (bron: KWPN) en voorkomen in een belangrijk deel van de stambomen van KWPN-dressuurpaarden. Echter, meestal pas in de 4e, 5e of 6e generatie. Aanparingen op zoveel generaties terug, worden door de meeste fokkers niet als inteelt gezien, maar is het feitelijk wel.

Weinig aandacht voor toenemende inteelt

Maar haast niemand maakt zich druk over de sterk toenemende inteelt binnen de dressuurpaardenfokkerij. Terwijl dát de oorzaak is van het manifesteren van erfelijke ziektes, die vaak recessief zijn in de vererving. Met de snelheid waarmee inteelt en verwantschap momenteel stijgt, is de stap naar de volgende erfelijke ziekte klein. En waar WFFS redelijk in de grip gehouden kan worden omdat het aantal dragers vooralsnog lijkt mee te vallen, is dat bij een volgende misschien niet zo. Want wat zou de impact zijn als bijv. Jazz WFFS-drager was? Tegenwoordig wordt ingeteeld op de 3e, 4e en soms zelfs 2e generatie. Daarbij vergeleken is de inteelt op Amor en Roemer kinderspel.

Huidige beleid

Naar aanleiding van mijn vorige betoog (‘Vijf voor twaalf’), ben ik op gesprek geweest in Ermelo en daar is mij het volgende verteld:

  • momenteel is de inteelt binnen de KWPN-dressuurpaardenfokkerij in het stadium waarbij ‘het zeker is dat erfelijke ziektes tot uiting zullen komen’,
  • ieder paard is drager van ± 3 erfelijke ziektes
  • en ‘we vinden dat het huidige beleid afdoende is’. Het huidige beleid bestaat uit o.a.: goedkeuren en erkennen van ‘vreemd bloed’ middels voornamelijk Duitse hengsten, beschikbaar stellen van inteelttool en het fokadvies dat aangeeft of hengsten kunnen bijdragen aan bloedspreiding. Oftewel het KWPN richt zich vooral op ‘bewustwording’ bij de fokkers.

De optelsom van bovenstaande 3 punten is onbegrijpelijk: als het ‘zeker’ is dat erfelijke ziektes zich gaan manifesteren én ieder paard drager is van ongeveer drie erfelijke ziektes én vervolgens zeggen dat ‘bewustwording’ voldoende is… Zeker nu de eerste erfelijke ziekte zich manifesteert, volstaat dit niet meer.

Korte vs lange termijn visie

Met betrekking tot het goedkeuren van hengsten afstammend van de bekende Duitse WDR en SF vaderdieren (WDR= Weltmeyer, Donnerhall, Rubinstein en SF= Sandro Hit, Florestan): dit is korte termijn visie, want als deze hengsten – vaak een opeenstapeling van bovengenoemde vaders – in Nederland gebruikt worden, heb je het probleem één generatie opgeschoven. Lange termijn visie is om in de volle breedte van de eigen KWPN-populatie te zoeken, en (bijna) geheel vrije lijnen te behouden voor de toekomst. Voor het behoud van de commercialiteit is het belangrijk om dit weloverwogen te doen.

Wake-up call

Ik zie WFFS als een wake-up call voor iedereen die inteelt niet als een probleem ziet, of sterker nog die lijnen-/inteelt propageert. ‘Bewustwording’ volstaat niet meer: het is nu tijd voor een actiever beleid. Alle belanghebbenden (stamboek, hengstenhouders en fokkers) moeten de handen ineen slaan en gaan brainstormen over wat er gedaan kan én moet worden door alle betrokkenen. Enkele ideeën stonden al in mijn vorige betoog. Deze ideeën zijn bedoeld als  ‘stimulans’ voor fokkers en hengstenhouders om verdere inteelt te voorkomen.

Laten we voorkomen dat de zogenaamde ‘WFFS-stress’ straks aan de orde van de dag is, als we in de nabije toekomst nog meer nieuwe erfelijke ziektes het hoofd moeten bieden. Dus mijn voorstel aan het KWPN: ga van ‘bewustwordend’ naar ‘stimulerend’ beleid en wordt pro-actief! Profileer jezelf als vooruitstrevend stamboek, in plaats van achter de feiten aanlopend!

Irene Hoeben, fokker uit Limburg

[1] Let op: Amor en Roemer komen uit Duitsland, dus daar zal WFFS waarschijnlijk meer voorkomen dan hier (uitslagen komen nog). En daarom is Duits bloed niet per se de oplossing.

Lees ook:

https://www.horses.nl/fokkerij/laat-horen-vijf-twaalf/

 

Ook een bijdrage leveren aan Laat je horen!? Dat kan, graag zelfs! Klik hier voor de overzichtspagina met spelregels, uitleg en alle eerdere verschenen opinies.

2 reacties op “Laat je horen! WFFS-stress: vier voor twaalf

  • FZ

    Beste Irene,

    Het is een goede zaak dat je WFFS in relatie brengt met het huidige fok beleid op dit moment.Eigenlijk had ik dit verwacht van een stamboek of andere autoriteit die hier de nodige aandacht aan zou moeten besteden.

    Als we over 10 jaar nog op wereldniveau willen meedoen,moeten we op zoek naar nieuwe talenten in de fokkerij,fokkers en hengstenhouders die veel tijd en geld in de fokkerij steken,
    proberen te stimuleren om hengsten/merries van kwaliteit te behouden of te importeren voor de fokkerij
    De stamboeken moeten laagdrempelig zijn en open zijn voor nieuwe ideeën waaruit misschien weer een generatie hengstenlijnen kunnen ontstaan
    Commercie is belangrijk we zijn een export land en verkopen sommige paarden te vroeg die achter gezien een hoop voor de fokkerij hebben kunnen betekenen.
    Als we om ons heen kijken doen België,Denemarken,Frankrijk(Oldenburger International) op wereldniveau mee door open te zijn voor nieuwe ideeën.

    We zij als Nederland groot geworden in de fokkerij door mensen met visie en lef,die in de gehele fokkerij geschiedenis de toekomst voor ogen hadden,ik hoop dat er weer een paar van zich laten horen

  • jehannes Andela

    Naar aanleiding van mijn vorige betoog (‘Vijf voor twaalf’), ben ik op gesprek geweest in Ermelo en daar is mij het volgende verteld:
    ik heb bovenstaande zin aangehaald omdat ik die interessant vind. Hoe ging dat? Stond u op de stoep en aangebeld, bent u uitgenodigd of zelfs gesommeerd te komen? En met wie heeft u het gesprek gevoerd en wat is haar of zijn functie in het stamboek?

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.