Nu alle keuringen achter de rug zijn is het tijd een conclusie te trekken met betrekking tot het fokbeleid dat door de verschillende stamboeken wordt gevoerd.
Door heel Duitsland, in Nederland en ook in Scandinavië wordt tijdens de keuringen en veilingen altijd door de microfoon geschreeuwd over de langbenigheid van paarden en hoe gewenst dit is. Vaak is te horen dat het ideale dressuurpaard lang gelijnd is – dat kan ik nog begrijpen – en hoog op z’n benen staat. Allereerst staat dat elkaar al tegen, want hoe hoogbeniger een paard wordt, hoe meer vierkant. Daarnaast vraag ik me af waar deze wens vandaan komt, want functioneel voor de beweging is het niet. Een waardevolle functionele reden voor deze zogenaamde begerenswaardige eigenschap heeft nog niemand kunnen vinden.
Natuurwetten
Het paard beweegt van nature stuwend en niet dragend. De gewenste draagkracht moeten we onder het zadel eerst ontwikkelen, dat kan alleen uit de natuurlijke stuwkracht. Volgens de natuurwetten wordt een dragend element er niet stabieler op, hoe hoger je het opbouwt. De wens naar langbenige paarden, die absoluut tegen de principes van de natuur is, staat een stabiel dragende rug volledig tegen. Des te hoger men iets bouwt, des te onstabieler het wordt. Om dat te begrijpen hoef je geen bouwtechnisch ingenieur te zijn. Voegt men aan deze vergelijking nog een swingende beweging toe, want een paard moet draagkracht ontwikkelen uit stuwkracht die overgebracht moet worden door een soepel swingende rug, dan wordt de stabiliteit er alleen maar minder op.
Gezond verstand
Een ieder die logisch nadenkt en gezond verstand heeft, kan vertellen dat de langbenigheid van paarden, niet samengaat met een stabiel dragende beweging die goed door het lichaam swingt. Je ziet tegenwoordig vaak zeer smalle jonge langbenige paarden, die aan de hand enorm veel indruk maken. De paarden draven met enorm veel techniek aan de hand, maar hoe is het dan in het ‘echte leven’. Pas bij belasting, als een paard meer gewicht op de achterhand moet nemen, kan men zien dat de langbenige paarden hun werk niet goed kunnen doen. Bij de verzameling kunnen de extreem langbenige paarden vaak niet voldoende gewicht op de achterhand overnemen, omdat ze niet stabiel genoeg zijn. Deze paarden zijn eigenlijk alleen spectaculair aan de hand.
Wat willen we?
Ik denk dat wij, fokkers – maar ook de fokleiding van de verschillende stamboeken – ons eens af moeten vragen wat we nu eigenlijk willen? Willen we showpaarden, die heel groot kunnen lopen aan de hand maar hun grote stuwende bewegingen niet om kunnen zetten in draagkracht, of willen we rijpaarden die naar eeuwenoude principes goed functioneren in de sport. We hoeven het paard niet opnieuw uit te vinden. De fokkerij ontwikkelt zich altijd en we moeten niet stil blijven staan, maar we moeten geen tegennatuurlijke dingen gaan doen en giraffes gaan fokken. Zinvol veredelen is goed, maar tegennatuurlijke zaken tot fokdoel verhevelen is heel wat anders. Om te veredelen kan men zinnig volbloeden inzetten en daarvan komt niet de ‘gewenste’ langbenigheid, maar wel het goede rechthoeksmodel. Door de langbenigheid komen paarden ook steeds minder in het rechthoeksmodel.Ik denk dat het verstandig zou zijn dat we ons allemaal eens achter de oren krabben en bedenken waar de ontwikkeling in de fokkerij ons heeft gebracht, zonder op langbenigheid te selecteren. Dat heeft ons paarden als bijvoorbeeld Moorland’s Totilas gebracht, waarom zou je een concept dat zo succesvol is willen veranderen?
Sabine Brandt is fokster en amazone in het Duitse Münster.
Deze opinie verscheen woensdag 24 februari 2010 in De Paardenkrant
nog een argument om niet te veel op hoogbenigheid te focusen: risico op ongelijke voeten.
Hoezo? Paarden die (extreem) hoog op de benen staan en die een niet dienovereenkomstige lange hals hebben, zullen hun voorbenen tijdens het grazen verder uit elkaar zetten en zodoende een zgn ‘graasvoetje’ ontwikkelen (1 hoog op de verzenen en 1 laag).
veulens zijn in eerste instantie altijd al wat uit verhouding met lange benen en een wat kortere hals, maar die veulens die al meer in de rechthoek staan bij geboorte, kunnen makkelijker grazen dan de hoogbenige varianten.
Bovendien, een rechthoekspaard heeft meer souplesse in de rug (en meer plek voor het zadel) dan een vierkantspaard
Het is eigenlijk zo logisch dat je vergeet er over na te denken. Maar de uitkomst van langbenigheid in het rechthoekmodel is grootte.
We willen dus gewoon grote paarden.
Of niet……?
Het hier geschetste probleem (hoogbenigheid-stuwkracht-draagkracht) ligt ook ten grondslag aan de ontwikkelingen in de dressuursport. De basisprincipes kwamen ooit voort uit de klassieke dressuur, met een totaal ander type paard (noemen we nu “barokpaarden”), compact, dragend en opwaarts bewegend. Met een natuurlijk lichamelijk vermogen tot verzameling
In de 19e eeuw kwam een voorwaarts bewegend paard in de mode. De dressuurprincipes werden hieraan aangepast. Het Duitse Skala der Reitkunst, eigenlijk in basis geldend voor ieder type paard werd uitgedacht (Steinbrecht). Of er werden extreme trainingsmethoden ontwikkeld (b.v. Baucher).
De ontwikkeling van de dressuursport in de laatste 10-15 jaar kent hetzelfde onderscheid: óf je volgt de lijn van het Skala (en scoort dan de laatste tijd niet zo… in ieder geval niet op de spectakel gangen) Óf je past een truc toe om je paard tot spectaculaire gangen te brengen: LDR.
Dan kom ik nu met de volgende stelling: hoe hoogbeniger en ruimgrijpender het paard, hoe meer er “getruct” gereden moet gaan worden: de zegentocht van LDR zal met dit soort paarden voortgaan.
Normale stervelingen en minder rijtruc-getalenteerden zijn beter af met een gedegen Skala-africhting. De paarden zelf ook overigens…
Nog een stelling: Sjef Janssen is de Baucher van onze tijden… Nix nieuwe trainingsmethoden, nix Nederlandse school!
Gewoon trucjes bedenken om een paard dat niet voor verzamelde gangen is gefokt, toch tot kunstjes te brengen, die erop lijken! Deden Baucher en zijn navolgers in het midden van de 19e ook al! Niets is nieuw, sorry Sjef…
Een groot paard is over het algemeen ook een hoogbenig paard heb zelden een groot paard met korte benen gezien
Langzamerhand slaat volgens mij iedereen een beetje door
hoge benen, ongelijke hoeven
ben bang dat je zo het klonen in de hand gaat werken, krijgen we alleen maar perfecte!!
bijv. Ratina,s (daar zijn er al een paar van)
Thuis hebben we hoogbenige paarden
en ook laagbenige paarden (zullen dan ook wel bestaan)
misschien ook wel wat met ongelijke voeten
gewoon paarden
met hun misschien wel tekortkomingen
misschien ook niet
Mag hopen dat wij als mens niet zo geselecteerd gaan worden
ik heb egyptische tenen
fout denk ik