Via een vriend kon ik jaren geleden de hand leggen op een oude Le Mexico-merrie die in Amerika Grote Prijzen had gesprongen. Gefokt door Venderbosch uit zijn Triomf-stam, het kon niet mooier. Trots haalde ik haar van Schiphol op. Maar dat was gelijk ook het hoogtepunt van het hele avontuur.
Vanaf dat moment ging de geldkraan open en meer dan een klein ezeltje en een veulen dat op drie maanden oud overleed hield ik er niet aan over. Van het eerste veulen is niets meer vernomen, het tweede had niet genoeg weerstand. Nu realiseer ik mij dat ik destijds geprobeerd heb een fokkerij op te zetten met een moeder van een jaar of 65, gerekend naar menselijke maatstaven. Terwijl Moeder Natuur toch echt wil dat de meeste veulens worden geboren uit jonge moeders.
Uiteindelijk was het Daan Nanning die me definitief wakker schudde. In de Paardenkrant-Horses.nl hebben wij een interview met hem en dierenarts Gerard Berghuis waarin zij hun opvattingen over het fokken met behulp van oude geslachtscellen uit de doeken doen. Het is niet de officiële leer van het KWPN, er is nog geen sluitend wetenschappelijk bewijs, maar fokkers kunnen er echt hun voordeel mee doen als ze kennis nemen van de statistieken.
In de draver- en volbloedfokkerij is het al een bekend gegeven: de winnaars komen vrijwel uitsluitend uit combinaties van jonge ouders. Het feit dat jonge merries veel meer nakomelingen voortbrengen dan oudere kan dit niet verklaren. Wel dekken jonge hengsten, die zojuist furore hebben gemaakt op de renbaan, relatief veel merries. Toch kan dat de statistieken van de winnende paarden niet helemaal verklaren.
Natuurlijk, er zijn veel tegenvoorbeelden. Ratina die op haar oude dag nog Comme Il Faut voortbracht. Als ik nu zou mogen kiezen tussen een embryo van Regina Z en eentje van de NMK-kampioene, zou ik de zestien lentes van Regina Z graag voor lief nemen. De verminderde verervingskracht van oude geslachtscellen wordt veroorzaakt door DNA-schade, maar als het DNA zó uitzonderlijk is, kan het wel wat mutaties lijden.
Maar leest u het genoemde artikel maar. Wat kenners en wetenschappers erover zeggen. Mijn conclusie is dat we zeker met merries niet moeten wachten tot ze definitief het fokdoel hebben bereikt. Ik vertrouw nu liever op de inschatting dat ze de bouwstenen hebben voor de grote sport.
Dirk Willem Rosie, hoofdredacteur ([email protected])
Deze column verscheen donderdag 18 februari 2016 in De Paardenkrant. Geen abonnee van De Paardenkrant? Sluit dan hier een (online) abonnement af.