Ga naar hoofdinhoud

Kunstwerk

Het lijkt wel alsof dressuurpaarden een soort openbaar kunstbezit zijn. Zoals wij op elk gewenst moment een kaartje voor de Nachtwacht kunnen kopen, zo menen wij ook aanspraak op onze dressuurtoppers te hebben. We slaan dus aan het roddelen over de veterinaire toestand van Valegro als Charlotte Dujardin op Uthopia komt binnen draven.

 

De publieke hippische opinie lijkt ook te hebben bepaald dat Parzival de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt. Zo van: naar dat schilderij hebben we lang genoeg gekeken, het kan nu naar het depot. En als Adelinde Cornelissen dan zo eigenwijs is om haar eigen paard ergens aan de start te brengen, staat de goegemeente klaar met zijn gepeperde mening.

En dat terwijl Adelinde zich keurig heeft geconformeerd aan de wil van het volk. Zij heeft haar toppaard niet verkocht. Ook op dat punt is de publieke opinie onverbiddelijk. In de ideale wereld horen beroemde dressuurpaarden onder dezelfde ruiter of amazone door te blijven draven, tot het volk vindt dat de betreffende topper met pensioen moet.

Gelukkig koopt Morgan Barbançon zo af en toe een beroemd dressuurpaard om er lekker (en goed!) mee te gaan rijden. Anders zouden topdressuurpaarden echt voor slachtprijs op de balans komen te staan. Wat een verschil met de springwereld, waar internationale cracks voortdurend van stal wisselen.

Nou is het ook een schaars goed om een top-dressuurpaard te kunnen aanschouwen. Valegro liep in de afgelopen twaalf maanden maar twaalf proeven, één meer nog dan Glock’s Undercover. VDL Groep Verdi TN kwam in diezelfde periode 50 keer in actie, nog lang niet zo vaak als Quickly de Kreisker (61 internationale starts). De PR-afdelingen van zowel de Paris Masters als Jumping De Achterhoek konden afgelopen week beide met recht zeggen dat bij hen de top van de wereld om de prijzen streed.

Er is heel veel dressuur, maar topdressuur is extreem schaars. Zelfs op een groot dressuurevenement kan het even duren voor mijn aandacht echt gegrepen wordt. Die doodenkele keer dat we wél naar een paard kunnen kijken dat harmonieus en goed bewegend de zwaarste oefeningen met gemak uitvoert, gebeurt er kennelijk veel met ons.

Ik denk dat we ons graag door de dressuurgroten in bekoring laten brengen, dat we ons aan hen hechten. Zoals we dat ook doen met kunst. En ja, dan hebben we onze mening klaar als er een kunstwerk uit elkaar valt, zoals destijds Edward Gal en Totilas. Of als een kunstwerk aan glans verliest, zoals nu Adelinde Cornelissen en Parzival.

Dirk Willem Rosie, hoofdredacteur ([email protected])
Deze column verscheen woensdag 8 december 2015 in De Paardenkrant. Geen abonnee van De Paardenkrant? Sluit dan hier een (online) abonnement af.

20 reacties op “Kunstwerk

  • M. Went

    Ik vind t prachtig dat Adelinde en Parcival zichzelf opnieuw uitvonden. Zó levendig en zo ’n doorzettingsvermogen.
    Dat de beste mogen winnen!

  • Heleen Cramer

    Topdressuurpaarden hebben één voordeel boven beeldende kunst. Ze worden ‘gevierd’ tijdens hun leven. Arme Vincent van Gogh heeft zijn hele leven gehunkerd naar erkenning, ondervond minachting en ridicule. Slechts één schilderij verkocht hij tijdens zijn leven. Eén. En met een aantal andere is -letterlijk- de kachel aangemaakt. Nu staan er iedere dag drommen wachtenden van over de hele wereldvoor zijn eigen museum…
    Hij was niet de enige kunstenaar die het zo verging. Wat boffen wij dressuurliefhebbers dan, dat we onze sterren gewoon live kunnen zien… Ook al is dat maar een paar keer per jaar….

  • Guus

    Kan iemand mij uitleggen waarom de echte dressuurtoppers zo verschrikkelijk weinig wedstrijden lopen?

  • Han Coolen

    @GUUS..Kan iemand mij uitleggen waarom de echte dressuurtoppers zo verschrikkelijk weinig wedstrijden lopen?
    —————————–
    Dressuurpaarden zijn niet zo intelligent zoals wijlen Gert van der Veen (hoofdinspecteur KWPN) ons bijna 30 jaar geleden mededeelde. Dus wil je tot top resultaten komen, moet je herhalen, herhalen, herhalen.
    En dan gaat het nog soms mis 😉

  • Peter

    Top verhaal en een domme uitleg van Han! Die lopen minder wedstrijden omdat als ze vaker zouden lopen (ondanks ze vaak 6x pw gereden worden) en ze krijgen een blessuren dan word de ruiter en eigenaar aan het kruis gespijkerd want dat zag iedereen aan komen door die zware belasting van die vele wedstrijden! Of zo’n paard nu in de ring of thuis loopt maakt verder niet zoveel uit maar dat vergeten we dan even voor de handigheid!

  • H. Paerels

    Heer Rosie, ik vind het een beetje een raar verhaal.
    Van “Kunst” is hier al helemaal geen sprake m.i.
    Het lijkt eerder dat u hier een lans wilt breken voor Adelinde, die onlangs, terécht, werd bekritiseerd hier op Horses nav de “Video’s Minderhoud en Adelinde” in Stockholm.
    Het was werkelijk onbegrijpelijk dat ze als 3e heeft kunnen eindigen. Hetzelfde geldt overigens ook voor Minderhoud die 1ste werd. Kijk het nog eens terug, zou ik zeggen.
    Misschien moeten ze maar eens toneelkijkertjes uit gaan delen aan de dames en heren juryleden, wat een blammage!
    Dat u dit nu verdedigt en onder het kopje “Kunst” wilt laten vallen, zegt mij genoeg.
    U heeft gelijk als u zegt “Er is heel veel dressuur, maar topdressuur is schaars”.
    Dat is ook niet zo verwonderlijk als je bedenkt hoe lang een gedegen dressuuropleiding duurt voor/van een paard, zeker niet als je bedenkt dat als je het écht goed wilt doen je een paard eerst een hele brede opleiding geeft alvorens je de specialisatie gaat maken.
    Damon Hill, eerst onder Ingrid Klimke en later onder Helen Langehanenberg, is m.i. het best opgeleide paard van de afgelopen decennia, maar kijk hoe lang dat duurt als je er DE TIJD VOOR NEEMT EN NIET DE SHORT-CUT neemt, zoals de Nederlandse ruiters plachten te doen.
    Nou kan dat natuurlijk altijd gebeuren, maar het punt wat ik wil maken is dat we tegenwoordig vooral “kunstjes” zien ipv “Kunst”.
    Edward Gal en Totilas vielen daar voor mij ook niet onder.
    Het is voor haar eigen roem dat Adelinde haar paard nog inzet. Zelfreflexie is ook een ding.
    De dvd’s van Dr. Reiner Klimke verkopen momenteel beter dan ooit!
    over “Kunst” gesproken ….
    De redactie heeft enkele onnodig grievende beschuldigingen uit deze reactie verwijderd.

  • H. Paerels

    Vanwege het verwijderen van een stukje tekst van mij door dhr. Rosie klopt natuurlijk de zin “Nou kan dat natuurlijk altijd gebeuren ….” niet meer, want dat verwees daar uiteraard naar.

  • Desiree

    Mensen hebben altijd ergens over te zeggen. Het maakt niet uit wat je doet, dus waarom zou dat in de paardenwereld anders zijn dan ergens anders? Mensen zijn en blijven mensen. Iedereen moet bij zijn eigen gevoel blijven en zijn eigen weg inslaan. Ongeacht wat er gezegd wordt. Dus ruiters ook.

  • wouter

    Proficiat H. Paerels. U begrijpt het groter geheel.
    Zolang de journalistiek niet echt kritisch durft omgaan met de kunstjes, vooral in Nederland, want Deense Kunstjes worden meteen beschreven, zal er weinig veranderen.

  • eddy crul

    @7 Beste H. Paerels ,zou graag uw volledige tekst lezen. “[email protected]”. met dank vr gr EC

  • eddy crul

    Moderne paardensport(in mijn geval skala dressuur) met moderne kunst vergelijken kan dat wel? Persoonlijk vind ik dit moeilijk omdat je voor goede dressuur veel moet kunnen en over verschillende niet simpele vaardigheden beschikken.Bij moderne kunst moet je volgens mij niet veel kunnen, buiten een beetje knutselen.Je moet alleen het geluk hebben dat je door het systeem bestempeld wordt als een super kunstenaar.Dan kan je miljoenen vragen voor een hoopje bullshit of een WC-bril in een boom of rauwe hesp geplakt rond een pilaar,meestal betaald door staats- of gemeentediensten, dus met belastinggeld.Een goede dressuurcombinatie vergelijken met het grootste gedeelte van de kunst is volgens mij een affront voor die dressuurcombinatie.Maar zowel in die paardensport als in die kunst past men hetzelfde systeem toe nml, een kleine top-elitelaag in stand te houden om de boel voor een kleine groep financieel zeer interessant te houden.Daarvoor gebruiken ze de media,kapitaalkrachtigen die er ook profijt in zien enz,maar ook de grote massa niet nadenkende liefhebbers.Brave mensen die alles slikken wat hun voorgeschoteld wordt.Die slapende meelopende grote groep moet overal dringend wakker worden.Zich de moeite doen om kennis van de dressuur op te doen en dan hun eigen mening ventileren.En dan moet die grote liefhebbersgroep de moed hebben om de puntjes op de i te zetten.Ik zie dit nog niet voor morgen. En net zoals er veel kunst is maar weinig echte kunst is er veel dressuur maar weinig top-dressuur. Daar gaat de vergelijking dus wel op. vr gr EC

  • I

    @ H Pearels. Ik ga je toch moeten teleur stellen! Ik ben het helemaal met je eens tot aan Damon Hill! Dat (fam) Klimke tot een van wereld beste africhter behoort klopt. Zonder toestanden en gekke dingen (waar ze zich ook niet toe laten verleiden) kunnen hun met heel weinig en heel simpel gigantisch veel bereiken! Maar hun hebben afscheid genomen van Damon Hill omdat hij zo lui was en zo geen werkinstelling heeft dat het zelfs hun niet lukte hem klaar te krijgen. Dat is jou blijkbaar ontgaan! Vervolgens word hij getraind door Mr anti LDR want het is zo zielig en jij gelooft dat die hem klaar gekregen hebben met koekjes! Wake up! Hij werd 3de! verschrikkelijk! zoek het filmpje even op en zie hoe die wielen als een machinegeweer iedere seconde tussen zijn ribben geramd worden om hem in de piaff te houden zodat hij er niet bij gaat liggen. En dat noem jij dan het best opgeleide paard van het decennia??? Bedoel je het best geprepareerde paard van het decennia???

  • H. Paerels

    Beste I,
    Ik spreek over de tijd dat hij in handen was van Helen Langehanenberg.
    Er doen allerlei geruchten de ronde. Daar zou ik me maar verre van houden.
    Damon Hill is een paard met een werk-instelling om jaloers op te zijn.

  • Callin

    Nu ben ik het doorgaans aardig eens met de observaties van Eddy Crul wat betreft de paarden. Laat ik dat voorop stellen. Maar wat hij hier zegt over kunst getuigd toch wel van erg weinig kennis en misschien moet hij zijn obligate mening dan een beetje temperen. Ga eens naar een museum en laat het getoonde eens op je inwerken. Nee, niet alles hoef je “mooi” te vinden, integendeel, en misschien begrijp je ook niet alles. En natuurlijk zijn er kunstenaars die nu zwaar overgewaardeerd worden ten opzichte van anderen. Maar zeer veel kunstenaars die we nu allemaal op een voetstuk hebben staan (en op mokken, muismatten, notitieboekjes en ga zo maar door) werden in hun eigen tijd verguist door mensen die net zo min iets begrepen van waar zij mee bezig waren. Hou je bij waar je WEL verstand van hebt.
    Overigens geldt dat ook zeker voor de heer Rosie, die met deze vergelijking naar mijn mening compleet de plank misslaat. Dit is sport, geen kunst. En soms (te vaak!) is het paardenpesten en kapot maken. Richt liever daar je pijlen op.

  • eddy crul

    Beste mr of mevr Callin. Een van de redenen dat ik op horses reageer is dat ik probeer onrecht aan de kaak te stellen. Ik schrijf gewoon mijn mening en vraag aan niemand het daar mee eens te zijn.Ik heb de waarheid niet in pacht.Soms wel Soms niet.In dit geval heb ik mij zeker aan bitsige reacties verwacht.En die zal ik gewoon incasseren.vr gr EC

  • Maria van de Berg

    Paardensport overstijgt wat mij betreft ‘Kunst’. Er zullen veel overeenkomsten te vinden zijn, dat wel. Maar, paardensport heeft direct met het ‘leven’ te maken. Oftewel, we hebben te maken met ‘het moment’. Het leven is een aaneenschakeling van momenten/gebeurtenissen die ons vervoeren, ontroeren, verwarren, ontmoedigen, leren, hoop geven, en ga zomaar door.

    Kunst zal ons na een creatief proces een vrij ‘statisch’ product opleveren. Hetgeen ons kan ontroeren, vervoeren enz. Maar een 2e keer is het product/kunstwerk hetzelfde gebleven. Hooguit is de toeschouwer veranderd en kijkt hij/zij met andere ogen.

    Maar in de paardensport heeft men allereerst te maken met een symbiose van twee wezens, een vermenging van twee sprits die samen op een moment ‘moeten’ pieken. Daarbij is en blijft het zeer wonderlijk dat die twee wezens een vorm van communicatie met elkaar hebben gevonden om op hoog niveau te kunnen presteren en te presenteren. Wanneer nu paard en mens op een zeker moment zover zijn gekomen dat zij een ieder, om wat voor reden dan ook, kunnen ontroeren, vervoeren, een zeer gevoelige snaar weten te raken. Dan is het niet verwonderlijk dat het ‘grote publiek’ ineens ‘alles’ wil weten, wil horen, wil volgen. Juist omdat elk mens ‘deep down’ heel goed beseft hoe kwetsbaar het geheel is. Dat grandioze moment is geweest, wie zegt hoeveel er nog volgen, en wanneer? Men wil niets missen. De schoonheid van het leven. Niets is vanzelfsprekend…

  • Brekelmans

    Zoals gewoonlijk sluit ik mij aan bij de commentaren van de Heren Crul en Paerels.ikwil er wel wat aan toevoegen. Dressuur is zelfs in de hoogste klasse geen “kunst” in de zin zoals de Heer Rosie het hier tracht te verwoorden. Je kunt hooguit van RIJKUNST spreken als er een ruiter of amazone er in slaagt zijn of haar paard op een verantwoorde wijze zonder dwang en ongepaste hulpmiddelen tot uitzonderlijke prestaties te brengen. Dan denk ik aan Nuno Oliveira, Caprilli, d´Inzeo,Alwin Schockemöhle, Rainer Klimke, Charlotte Dujardin, Albert Voorn, Jeroen Dubbeldam, Henk Nooren. Wellicht vergeet ik er enkele maar niet veel.Zowel uit het verleden als heden kunnen we helaas nog nauwelijks van rijkunst spreken.
    Er waren in het verleden, evenals nu, heel veel kunstenaars die door middel van allerlei kunstjes, hulpmiddelen, rolkuur, LDR, dwang etc tot goede prestaties kwamen en komen, maar dat heeft niets met kunst noch rijkunst te maken maar meer met forceren en handigheid. Rijkunst is weinigen gegeven.
    Grote rijkunst is weinigen gegeven. Ik wil hier toch nog iemand noemen die erover beschikt, Clémence Faivre uit Frankrijk. Oogstrelend en niet te evenaren. Kijk op Youtube.Ze schitterde de laatste maanden op alle grote concoursen.Ze heeft haar paarden op eigen kracht, zonder trainer, tot uitzonderlijke prestaties gebracht. Zij is een voorbeeld voor de gehele dressuursport.

  • eddy crul

    Beste mr Brekelmans,die kunstenaars waarover u spreekt hebben enkel die genoemde goede prestaties kunnen bereiken met de hulp van de toenmalige jury.Die hun werk niet kenden of niet wilden kennen.Hadden ze toen gejureerd volgens het FEI reglement dan had men niet over goede prestaties gesproken.Het is nu trouwens nog zo. Vr gr EC
    Trouwens Maria,zeer mooi kunstzinnig geschreven.Ik meen het. vr gr EC

  • Paardenfokkerij-Olympus

    Maria van de Berg heeft “iets”prachtig verwoord! Het is niet het pootje over of het dribbelen op de plek of het hopsen van links naar rechts in de galop, wat het publiek aan spreekt. Het is de versmelting van 2 totaal ongelijke zielen tot een grote, begripvolle, harmonische interactie. Het kan niet anders dat een dergelijk niveau van samenwerking alle aspecten van wederzijdse liefde, ontroering, respect, intelligentie , begrip, atletisch vermogen en inzet in zich draagt. Juist dit wordt (onbewust?) door het publiek opgevangen, waardoor men met ingehouden adem zit te kijken. Dat is volgens mij dressuur. Door deze wederzijdse aspecten zal de combinatie boven zichzelf uitstijgen. Dat kan niet iedere week. Deze inspanning van het paard is mentaal zeer belastend. Een soort metaal moeheid van de psyche ligt altijd op de loer. Hoe houd je een top paard gemotiveerd is een item op zich. Door te veel starts wordt het te veel routine. Om een dressuurpaard gemotiveerd te houden zijn te veel starts contra productief. En staat daarnaast het ego van de ruiter te dominant op de voorgrond, dan gaat ook dit ten koste van de expressie/motivatie van het paard. Ik waardeer de pogingen van bijvoorbeeld Adelinde, om dingen anders te doen met Parzival. Ik zie die veranderingen in haar rijden. Dat het resultaat nog niet overweldigend is is bijzaak. En eigenlijk niet te verwachten, omdat de reflexen in Parzivals brein nu eenmaal vast verankerd zitten en niet alleen in Parzivals brein. Het gaat om de ontdekkingsreis met je paard. Steeds weer nieuwe sensaties ervaren , steeds nieuwe leerstof aangeboden te krijgen, zodat de uiteindelijke harmonie naar een steeds grotere volmaaktheid groeit. En dat is een dynamisch proces wat steeds doorgaat en adembenemend is. Uiteindelijk zal dit zich uitbetalen in goede jurybeoordelingen. Een dressuurwedstrijd wordt thuis gewonnen zegt men. Ik denk dat dit juist is.
    Sjaak Hoedjes
    Bergen NH

  • H. Paerels

    Beste Sjaak,
    Ik ben het helemaal eens met jou en ook met Maria.
    Dressuur zou moeten gaan om versmelting, om een respectvolle gelijkheid van twee totaal verschillende wezens. Dit maakt het daarom nog mooier en verhevener dan ballet, dus ja Kunst, Rijkunst.
    Het geeft, juist ook aan de leek, het mooie, fijne kippenvel-gevoel zonder dat je iets hoeft uit te leggen. Je zíet het, je voélt het, je krijgt er als kijker geen genoeg van.
    Dit in tegenstelling tot de Moderne Rijderij waarbij je het gevoel krijgt naar Kickboxen te kijken. Na een paar “box-rondes” is de kijker het al beu.
    Ik begrijp echter niet jouw visie tav Adelinde.
    Ik zou willen dat ik zag dat zij nu zaken op een andere manier doet, maar helaas.
    Ik zie het niet in losgelatenheid, niet in hulpgeving, niet in het algeheel gereden-zijn.
    Ik zie geen samenwerking maar oplegging. Ik zie geen positieve verandering.
    Wat zie jij dan dat ik misschien over het hoofd zie?
    Toen Adelinde destijds werd “afgeleverd” door Johan Hamminga vond ik haar een hele fijne amazone. Maar nadat zij de switch heeft gemaakt heb ik het niet meer teruggezien.
    Graag hoor ik van je.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.