Pagina 10 van: Paardenkrant 19 – 2021

1. Kan de droesbacterie zich zoda-

nig aanpassen dat hij toch op een

mens kan overspringen?

Van Maanen: “Zeg nooit nooit in de

biologie, maar de kans daarop is bij-

zonder klein. Er is een groot verschil

tussen bacteriën en virussen. Met

name RNA-virussen zoals het coro-

navirus, die aan de lopende band mu-

taties hebben die wel of niet

succesvol zijn, gedragen zich echt

anders dan bacteriën. Streptococcus
equi equi is heel erg homogeen. Het
is een bacterie die relatief kort gele-

den is afgesplitst van zijn oudere zus

Streptococcus equi zooepidemicus en
sinds die tijd is deze nog niet heel erg

veranderd. Ik denk daarom dat deze

bacterie niet besmettelijk voor men-

sen is en dat ook niet gaat worden.”

2. We hebben net een droesuit-

braak gehad op de stal. Is het dan

slim om alsnog snel te gaan vacci-

neren? De ene dierenarts zegt van

wel, de ander raadt het af.

Cruijsen: “Als je een onderverdeling

hebt gemaakt in je stal, dus besmet /

in aanraking geweest met besmette

dieren / niet in aanraking geweest

met besmette dieren, dan kun je die-

ren in die laatste categorie prima

gaan vaccineren. In een geïnfecteerd

milieu liever niet vaccineren, maar ik

weet inmiddels ook wel uit ervaring

op opfokbedrijven dat veulens met

enkel een basisvaccinatie, die bij bin-

nenkomst nog nergens last van heb-

ben, toch snel droes kunnen

ontwikkelen. Dan is het toch verstan-

dig om de vaccinatieschema’s af te

maken. Want droes hebben ze niet

altijd tegelijk; het ettert de hele win-

ter door. Letterlijk. Het mooist is om

volledig gevaccineerde veulens te

laten komen naar je opfokbedrijf.

Lukt dat niet en krijg je een uitbraak,

dan probeer je de dieren die het nog

niet hebben te ‘redden’. Binnen op-

fokbedrijven ga ik in zo’n geval dus

door met vaccineren.”

3. Is het verplicht om een uitbraak

te melden?

Sloet: “Er is geen meldplicht, het is

geen meldingsplichtige ziekte. Om

inzicht te krijgen in wat er aan de

hand is, is er voor dierenartsen wel

het verzoek om het te melden via

SEIN, mits de eigenaar dat goed

vindt. Deze meldingen vinden ge-

anonimiseerd plaats en het is een

systeem voor en door dierenartsen.

Het is echter niet te verdedigen om

een stal niet dicht te doen, of om toch

nog een wedstrijd te organiseren op

je stal als er een droesuitbraak is.”

4. In de behandeling tegen droes

wordt soms gesproken over

‘scherp smeren’. Wat is dat?

Sloet: “Dat is het insmeren van de

huid met een trekzalf, in de hoop dat

het abces sneller zal doorbreken door

de huid. In het verleden werd dat

veel gedaan, maar het ‘vernielt’ de

huid en helpt niet om het sneller te

laten doorbreken. Niet doen dus.”

5. Kan een paard vaker dan één

keer droes krijgen?

Van Maanen: “Ja, dat kan. Er zijn

niet veel harde data voor, maar 70 tot

75 procent van de paarden is na het

doormaken van een infectie langdu-

rig immuun. Dat wil zeggen dat 25

procent dat dus niet is. En dat bete-

kent dat deze paarden opnieuw een

infectie kunnen doormaken.”

6. Als een paard in het verleden

droes heeft gehad, en je koopt zo’n

paard, kun je dat dan weten als je

een paard koopt?

Sloet: “Meestal niet. Soms heeft een

paard littekens, maar meestal zie je

dat niet. Op zich is het niet zo erg als

een paard een infectie heeft doorge-

maakt, als het paard maar geen dra-

ger is. Want dan kan hij andere

paarden op jouw stal besmetten. Om

dat te ontdekken kun je een bloedon-

derzoek laten doen. Als het paard

langer dan een jaar geleden met

droes in contact is geweest en nu

geen drager is, dan heeft hij waar-

schijnlijk geen antistoffen meer.

Geen antistoffen betekent dus waar-

schijnlijk geen drager.”

7. Is het reëel om te vragen naar

zo’n bloedtest, een ELISA, als je

een nieuw paard op stal krijgt?

(zie kader)

Van Maanen: “Wat mij betreft wel.

Ongeveer 10 procent van de paarden

is positief op die test. Dus het is niet

zo dat je er heel erg bang voor moet

zijn, maar het geeft wel degelijk

meer informatie.”

Sloet: “Het heeft echter alleen maar

zin als je verder een relatief gesloten

bedrijf hebt. Als de paarden toch

overal heengaan en continu met an-

dere paarden in aanraking komen,

heeft het weinig zin.”

8. Is het voldoende om de water-

bak gewoon schoon te maken, of

moet deze gedesinfecteerd wor-

den?

Cruijsen: “Héél goed schoonmaken

en drogen, dan ben je voor 99 pro-

cent klaar. Wil je het heel zeker

weten dan kun je hem ook desinfec-

teren, maar spoel hem dan ook nog

even goed na.”

9. Kan een bacterie ook via de wa-

terleiding verspreid worden?

Cruijsen: “Nou nee. Voor zover ik

weet is in een vlotterbak geen terug-

stroom mogelijk. Theoretisch zou

het misschien kunnen, maar ik denk

dat de kans daarop heel klein is.”

10. Is verslagen droes (versprei-

ding van de abcessen in het li-

chaam) te voorkomen?

Sloet: “Als je zorgt dat je paard geen

droes krijgt, krijgt hij ook geen ver-

slagen droes. Maar verder kun je,

voor zover ik weet, geen maatrege-

len nemen om verslagen droes te

voorkomen. Wel is het belangrijk om

goed te weten wat er speelt in een

stal. Als je er vlot bij bent, en je hebt

samen met je dierenarts de diagnose

gesteld, dan kun je in overleg met de

dierenarts besluiten om beginnend

zieke dieren wel te gaan behandelen.

Het is beter niet te behandelen als er

al grote lymfeknopen zijn, die kun-

nen beter gewoon doorbreken. Maar

als de koorts begint en er nog geen

vergrote lymfeknopen zijn, dan is het

zo dat je ervoor kunt kiezen deze die-

ren zo snel mogelijk te laten behan-

delen. Met soms een heel goed en

soms een wisselend resultaat. Wel

aan denken dat als je de infectie in

een heel vroeg stadium stopt het

paard geen antistoffen opbouwt en

dus gevoelig blijft voor droes.”

11. Is droes een gevaar voor het on-

geboren veulen, als een drachtige

merrie het krijgt?

Sloet: “Als de merrie verslagen droes

krijgt, waarbij een zogenaamde sep-

sis uitbreekt, een ontstekingsreactie

van het lichaam op een infectie die

zo ernstig verloopt dat weefsels be-

schadigd raken en orgaanfuncties

uitvallen, zou dat in theorie kunnen.

Maar ik ben het in de veertig jaar dat

ik werkzaam ben nog nooit tegenge-

komen.”

Van Maanen: “Ik ook niet. Wel het

zusje, Streptococcus equi zooepide-
micus, als verwekker van abortussen.
Maar Streptococcus equi equi heeft
ons lab nooit gekweekt uit abortus-

sen.”

12. Waarom wordt er niet gewoon

antibiotica gegeven in geval van

droes?

Sloet: “Er is geen enkel artikel dat

bewezen heeft dat het geven van an-

tibiotica het verloop van de ziekte

Droes: voorkomen is beter dan genezen
Antwoorden op 15 vragen over Streptococcus equi equi

Bij een paard met droes kan dikke pus uit de neus komen. Heeft een paard met droes in de wei gestaan, laat dan niet andere
paarden in dezelfde wei grazen.

ELISA-test
Met een specifieke en gevoelige test (strangles ELISA) kan Royal GD aantonen of er
antistoffen tegen de droesbacterie in het bloed zitten. De test kan gebruikt worden
om recente blootstelling aan de bacterie vast te stellen en later ook voor het opsporen
van dragers.
Bijna alle paarden zullen enkele weken na infectie antistoffen ontwikkelen en dus
positief testen, maar alleen bij dragers blijven deze antistoffen langer dan een jaar
aanwezig. Seropositieve paarden kunnen vervolgens, indien gewenst, verder onder-
zocht worden op dragerschap, terwijl seronegatieve paarden niet verder onderzocht
hoeven te worden (tenzij ze in het acute stadium van infectie zitten en nog geen an-
tistoffen opgebouwd kunnen hebben).

DOETINCHEM – Om de ziekte droes en de gevolgen ervan onder

de aandacht te brengen bij paardenhouders en dierenartsen orga-

niseerden Royal GD en MSD Animal Health de Droes Awareness

Week. Onderdeel daarvan was een webinar over droes in de studio

van Paardenkrant-Horses.nl, die door ruim duizend geïnteresseer-

den werd gevolgd. Prof. dr. Marianne Sloet van de Faculteit Dierge-

neeskunde in Utrecht, dr. Kees van Maanen, veterinair microbioloog

van Royal GD en dr. Toine Cruijsen, dierenarts verbonden aan MSD

Animal Health Benelux, deelden daarin hun kennis. In dit artikel

een overzicht van de gestelde vragen en antwoorden.

Droes veroorzaakt dikke klieren onder de kaak. FOTO WWW.ARND.NL

woensdag 12 mei 2021 | 10VETERINAIR

Wat is droes?
Droes is een zeer besmettelijke ziekte bij paarden. Het wordt veroorzaakt door een
bacterie die een infectie van de voorste luchtwegen veroorzaakt. Het paard krijgt
koorts en de bacterie veroorzaakt abcessen in de lymfeknopen. Soms is de ziekte
zo heftig dat het paard eraan overlijdt, bijvoorbeeld doordat de inwendige lymfekno-
pen ook abcessen gaan vormen of doordat het paard erg benauwd wordt door ab-
cessen in de keelstreek of er een longontsteking bij krijgt. En omdat de ziekte zo
besmettelijk is, moeten zieke paarden geïsoleerd worden van andere paarden.