Pagina 2 van: Paardenkrant 24-2022

Acceptabele fokwaarden
De hengstenhouders zijn niet blij met de
nieuwe fokwaarden van het KWPN. Ja-
renlang hebben we erop moeten wach-
ten, om niet alleen een genoomwaarde
voor osteochondrose te kunnen bere-
kenen, maar het genetische profiel ook
voor het echte fokdoel – sport – mee te
kunnen nemen. En nu ís dat er eindelijk
en zijn de heren niet blij.
Ik moet daar een klein beetje om la-
chen. Want dit komt nou niet echt uit
de lucht vallen. Al vrij snel na de intro-
ductie in de rundveefokkerij, zetten de
toenmalige voorzitter van het bestuur,
de Wageningse professor Siem Korver,
en de toenmalige directeur Johan Knaap
genoomselectie bij het KWPN op de
agenda. In die tijd was Paul Hendrix lid
van het Algemeen Bestuur en hij werd
later opgevolgd door Egbert Schep. De
tegenstanders van genoomfokwaar-
des kunnen niet zeggen dat ze geen
gelegenheid hebben gehad om hun
invloed uit te oefenen en het KWPN te
vrijwaren van wetenschappelijk gezien
interessante, maar voor praktijkmensen
omstreden en duur betaalde informatie.
Wat moeten onze Oosterburen hier wel
niet van denken? Die zijn stikjaloers op
het KWPN! De Duitse stamboeken lig-
gen met hun genoomplannen mijlenver
achter. En hébben nog helemaal niets te
presenteren waar hengstenhouders zich
over kunnen opwinden.
Ik heb begrepen dat de hengstenhou-
ders onvoldoende overeenkomsten zien
tussen de uitkomsten van de nieuwe
fokwaarden en de praktijk. De man
waar ik het meeste van leerde, voorma-
lig hoofdinspecteur Gert van der Veen,
zei altijd: fokwaarden moeten zó zijn,
dat ze voor praktijkmensen acceptabel
zijn. En als dat niet zo was, draaide Gert
net zo lang aan de knoppen tot er een
acceptabele uitkomst ontstond.
Kennelijk staan de fokwaarden met
DNA-informatie over sportaanleg nog te
ver weg bij de praktijk van kenners als
Nijhof, Van de Lageweg, Greve, Schep en
Hendrix. Hun praktijk speelt zich af op
Europees niveau. In hun hoofden zitten
niet alleen de KWPN-ers, die in de bere-
kening zijn meegenomen, maar ook de
Belgische en Duitse topstammetjes die
daar buitenvallen.
Op dit punt is de genoomselectie in de
rundveefokkerij nog wel van een andere
dimensie. Door een samenvoeging van
de referentiepopulaties van een groot
aantal Europese landen bevat de rund-
veedatabase gegevens over de pres-
taties en het genoom van 1,6 miljoen
dieren.
Het wás destijds niet zo stom van Kor-
ver en Knaap om het KWPN op het pad
richting genoomselectie te zetten. In de
rundveefokkerij leidden de genoomfok-
waarden tot een verdubbeling van de
genetische vooruitgang. Maar net als in
het rundvee hebben we de Europese
schaal nodig om de praktijkmensen ac-
ceptabele fokwaarden voor te kunnen
schotelen.

Dirk Willem Rosie, hoofdredacteur
d.rosie@eisma.nl

OPINIE woensdag 15 juni 2022 | 2

COLUMN

Info

Van: Paardenkrant-Horses.nl
Aan: Fenna Elzinga, Matthijs Maat, De-
nise Verwey

Fenna Elzinga, eigenaar Lelymare en
bestuurslid FNRS

Matthijs Maat, vakgroepbestuurder
LTO Paardenhouderij en eigenaar pen-
sionstal en stoeterij Geere-stein

Denise Verwey, opleidingscoördinator
paardensport en -houderij Yuverta

Van: Fenna
Ik denk dat het altijd heel belangrijk
is om op tijd te gaan kijken naar mo-
gelijkheden om te verduurzamen. Het
is inderdaad waar dat de paardensec-
tor nu nog buiten schot blijft, maar
het is de vraag of dit ook zo blijft.
Ik denk dat de paardensector niet te
vergelijkheden is met de veehouderij,
maar uiteindelijk zal elke sector zijn
steentje bij moeten dragen.
Je bedrijf verduurzamen en kijken
naar milieuvriendelijke mogelijkhe-
den is belangrijk voor elke onderne-
mer en zeker ook voor de hippische
ondernemer. We kunnen denken aan
zonnepanelen en elektrische machi-
nes. Wat betreft mestverwerking is
het misschien goed om eens naar
composteringsmogelijkheden te
gaan kijken. Wij zijn daar mee bezig
vanuit het bedrijf. Ik ben echt voor-
stander van het verduurzamen en dat
we goed nadenken over het milieu,
dus ik ben het eens met deze stelling.
Ook de FNRS is altijd bezig om te
onderzoeken hoe het beter en anders
kan in de sector en deze informatie
delen ze met de ondernemers. Dit
is heel waardevol, want zo blijven
we samen nadenken over de moge-
lijkheden die er zijn. Het onderwerp
wordt ook besproken in het Euro-
pean Horse Network, maar blijkbaar
speelt dit probleem nog niet in an-
dere landen.

Van: Matthijs
Het merendeel van de paardenmest
in Nederland wordt verwerkt tot een
substraat voor de champignonteelt
door bedrijven met erkende com-
posteerinstallaties. Ze passen een be-
handeling toe waarbij de temperatuur
van het materiaal hoog oploopt. Het
substraat voor de champignonteelt
behoort voor de ‘Uitvoeringsver-
ordening dierlijke bijproducten’ tot
verwerkte mest.
In 2018 heeft de WUR nog onder-
zoek naar paardenmest uitgevoerd in
opdracht van De Paardenkamp. Als
LTO Nederland waren wij betrokken
in de begeleidingscommissie. Er is
bekeken of er een betere bijdrage ge-
leverd kan worden aan circulariteit.
De conclusie is dat vanuit het oog-
punt van circulariteit, bodemvrucht-
baarheid, diergezondheid en bedrijfs-
economie paardenmest afvoeren de
beste optie is.
Een groot deel van de paardenmest
wordt dus verduurzaamd tot mest-
stof voor de champignonteelt en
gaat daarna door als bodemverbete-
raar naar onder andere akkerbouw-
bedrijven. Daarnaast ondersteunen
we nieuwe initiatieven vanuit de
mestverwerkende sector, zoals een
project ‘energie uit paardenmest’.
Ook wordt gedacht aan de afzet
van bewerkte paardenmest naar de
tuinbouw omdat turfwinning, als

grondstof, in verschillende landen al
verboden is.
De mestverwerkende sector kijkt dus
ook naar nieuwe methoden voor de
verwerking van paardenmest. Als
LTO Nederland blijven wij graag
betrokken bij milieuvriendelijke en
duurzame methoden van mestver-
werking om zodoende het belang
van de paardensector te dienen.
Wat betreft de stikstofdiscussie: dit
gaat ook de paardensector raken.
En zeker de bedrijven die liggen
in de nabijheid van Natura2000-
gebieden.

Van: Denise
Binnen het mbo-onderwijs is steeds
meer aandacht voor welzijn, inno-
vaties en duurzaamheid binnen de
paardensector. Dit omdat onze sector
aan verandering onderhevig is. Als
wij de stalmedewerker / bedrijfslei-
der van de toekomst willen opleiden
moeten deze onderwerpen veran-
kerd zijn in ons curriculum. De stu-
dent die we nu binnen de opleiding
zien, kijkt veel kritischer naar de
sector dan dat ik vroeger deed. Aan
ons, het onderwijs, de taak om deze
kritische blik en gevormde mening
te onderbouwen met feitelijke ken-

nis. Wij moeten de studenten leren
een onderzoekende houding aan te
nemen zodat zij relevante informatie
kunnen vinden en weten wat dit bete-
kent. Zo laten wij studenten de ideale
stal ontwikkelen, één die voldoet aan
alle gestelde eisen, en waar duur-
zaamheid een belangrijke rol speelt.
Daarnaast zoeken we verbinding
met hbo, bedrijfsleven, gemeenten
en overheid. Zo is gisteren het Knab-
belpad geopend, waar planten en
kruiden aan een bestaand ruiterpad
zijn toegevoegd om de biodiversiteit
te verhogen.
Als we het over complexe onderwer-
pen als stikstof hebben, is het de taak
van het onderwijs/de docent om de
problematiek aan de orde te stellen,
de feiten te bespreken, de studenten
te ondersteunen bij het vormen van
een mening en de onderzoekende
houding te stimuleren. Waarbij wet-
en regelgeving voor de verschillende
functies en rollen binnen de sector
wordt vertaald. Het is dan ook van
groot belang dat onder andere bran-
cheorganisaties, LTO en Sectorraad
Paard ons goed betrekken bij de ko-
mende veranderingen. Met behulp
van Praktijkcluster Paard wordt hier
vorm aan gegeven.

In de stikstofdiscussie blijft de paardensector vooralsnog buiten
schot. Maar is het, met de steeds strenger wordende milieuregels,
geen zaak dat de sector zelf het initiatief neemt tot milieuvriende-
lijkere en duurzamere methoden van mestverwerking?

Hengstenkeuze moet je niet
maken uitsluitend op basis van
getallen

Nog heel even geduld, maar de
KWPN-fokwaarden sport gebaseerd
op DNA – oftewel de genoom-
fokwaarden – komen er toch echt
aan. Iets om vol verwachting naar
uit te kijken? De meningen verschillen. Over één ding zijn de res-
pondenten op Horses.nl het in ieder geval eens: de hengstenkeuze
moet je niet maken enkel op basis van getallen.

EENS ONEENS
90% 10%

POLL

REAGEER VIA HORSES.NL

Deze week het meest bekeken op Horses.nl
1. Hevig verzet tegen nieuwe KWPN-fokwaarden: ‘De focus moet

liggen op de praktijk’
2. Hoefsmid Ramon: ‘Zorg dat een veulen zoveel mogelijk beweegt’
3. Marianne Fog Jørgensen in Nordjyske: ‘Helgstrand werd gerund

als een kleine stal met 10 paarden’
4. Nederland tweede in zware landenwedstrijd CSIO St. Gallen
5. Paard & Voer: De 8 tekenen van een

maagzweer

@

Informaticaweg 3
7007 CP Doetinchem
Telefoon redactie: (088) 29 44 900
E-mail redactie: [email protected]
Website: www.horses.nl/paardenkrant
ISSN: 2543-134X

Redactie
Dirk Willem Rosie (hoofdredacteur),
Melanie Brevink-van Dijk (bladcoördinator),
Esther Berendsen, Tamara van de Krol,
Jacquelien van Tartwijk

Secretariaat
Willy Prange

Vaste medewerkers
Eva van den Adel, Geert Bouius, Arnout Coppieters,
Koen Cromheecke, Martina Berk, Johanna Faber,
Bettine van Harselaar, Chris de Heer, Ria Hekkert,
Rick Helmink, Ferry Hollander, Mirjam Hommes,
Ellen Liem, Christine Linneweever, Dinette
Neuteboom, Sandra Nieuwendijk, Savannah
Pieters, Peter Poppelaars, Leontien Ruissen, Wendy
Scholten, Corine Schreuder, Jeroen Slot, Marlien
Smit, Nancy Versluis-Borsboom, Rosan Wilts

Abonnementen
Abonnementsovereenkomsten worden
uitsluitend aangegaan door Eisma Media B.V.,
namens wie de uitgever de abonnementen
verzorgt.
De Paardenkrant verschijnt zondag (nieuwsbrief)
en woensdag. Daarnaast verschijnen per jaar
een aantal themanummers en specials.

Eisma Media Groep Abonneeservice,
Daalakkersweg 2-72, 5641 JA Eindhoven,
telefoon (088) 22 66 647,
telefax (088) 22 66 675,
e-mail [email protected]

Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip
ingaan. Opgave via www.horses.nl/paardenkrant
of via Abonneeservice. Abonnementen lopen
automatisch door, tenzij 30 dagen voor de
vervaldatum wordt opgezegd.

Ook voor informatie over uw lopende
abonne ment kunt u contact opnemen met
Abonneeservice. Een proefabonnement stopt
automatisch.

Abonnementsprijs (incl. btw)
Paardenkrant print jaar: € 456,71
Paardenkrant online jaar: € 166,75
Paardenkrant kwartaal: € 120,34
Horses Premium maand: € 2,99
Jaarabonnementen België en overige landen op
aanvraag.

Commercieel manager:
Jeroen van der Molen

Advertentieverkoop
Telefoon Springertjes (088) 29 44 980
Cindy Haentjens (088) 29 44 980
Marloes van der Holst (088) 29 44 828
E-mail [email protected]
Afsluittijdstip advertenties: twee dagen voor
verschijnen om 11.00 uur

Marketing
Lotte Wijnands (088) 29 44 981
E-mail [email protected]

Uitgever: Jeroen van der Molen
Directie: Egbert van Hes (alg. directeur)

Vormgeving en prepress: ZeeDesign, Witmarsum
Drukker: Persgroep Amsterdam

Bezorging: PostNL
Bij klachten over bezorging: bel (088) 22 66 647

© Niets uit deze uitgave mag zonder schrifte lijke toestemming van
de uitgever worden overgenomen op welke manier dan ook.

Eisma Media Groep, waarvan
dit vakblad onderdeel is, legt
uw klantgegevens vast voor de

uitvoering van de (abonnements)- overeenkomst, of wanneer u in
het kader van dienstverlening contact heeft met Eisma Media Groep.
Ook als u dat niet expliciet heeft aangegeven kunt u per e-mail
over gelijksoortige producten en diensten van Eisma Media Groep
worden geïnformeerd, tenzij u daartegen bezwaar maakt. Als u geen
prijs stelt op informatie of aanbiedingen per e-mail dan kunt u dit
aangeven op [email protected]
Voor meer informatie verwijzen wij u naar het privacystatement op
www.eismabusinessmedia/privacy-statement.