Pagina 8 van: Paardenkrant 51-52 – 2022
Algemeen
Wat is er waar van de opmerking
dat de wolf is uitgezet in Neder-
land (in plaats van dat hij hier
naartoe is gelopen)?
Jaap van Leeuwen (JvL): Niks. In
Duitsland wordt de wolf al jaren-
lang gemonitord en uit die monito-
ring blijkt dat de hoeveelheid wol-
ven toeneemt en dat de populatie
zich richting het oosten uitbreidt –
en dus ook naar en over de Neder-
landse oostelijke grens. Ook wordt
er DNA verzameld van drollen en
prooidieren. Hieruit is te zien van
welke roedels wolven in Neder-
land afstammen. Bijna alle wolven
in Nederland komen uit Duitsland.
Eén wolf die in Brabant een ter-
ritorium heeft, komt uit de Franse
populatie. Zie afbeelding 1.
Er wordt beweert dat het
‘tamme’ wolven zijn, die zijn ge-
kruist met honden ergens in het
Oostblok en zijn uitgezet. Kan
dat kloppen?
JvL: Nee, maar in theorie kan het
voorkomen dat een wolf paart met
een hond. Bij aanvallen wordt DNA
afgenomen. Als het blijkt te gaan om
een hybride, dus een kruising hond x
wolf, dan wordt het dier afgeschoten.
De reden daarvoor is dat men geen
vermenging wil in de wolvenpopu-
latie. In Nederland zijn nog nooit
hybride wolven aangetroffen. Het
is overigens niet zo dat een hybride
minder wild zou zijn. Hij wordt op-
gevoed in het wild en zal daardoor
niet meer of minder angst voor men-
sen hebben. Een verwilderde hond
kan net zo wild zijn als een wolf.
Risico’s & toekomst
Een enkele merrie met veulen
durf ik ‘s nachts niet meer buiten
te laten. Bij een groep merries
of jonge paarden ben ik minder
bang. Is dat terecht?
JvL: Dat is geen onlogische ge-
dachte. Een kudde – dieren die
elkaar kennen – beschermt elkaar.
Een wolf is een opportunist en een
verwonding is voor hem een groot
risico, dus dat vermijdt hij als het
even kan. Bij meerdere paarden
zal hij dus niet snel geneigd zijn
om een kans te wagen. Doet hij
dat wel, dan maakt hij weinig kans
tegen een kudde gezonde paarden.
Kleinere pony’s, zieke of zwakke
dieren kunnen wel gevaar lopen.
Zijn grote, gezonde paarden ook
bestand tegen een groep wolven?
JvL: In principe wel. Je loopt wel
het risico dat paarden in paniek
raken en daarbij door de omhei-
ning gaan of op een andere manier
gewond raken. Het is ook afhanke-
lijk van de andere mogelijke prooi-
dieren in het gebied. De wolf kiest
altijd voor de makkelijkste prooi.
Op de Veluwe is een roedel van
acht wolven gezien. De boswach-
ters merken dat er veel jonge
herten en zwijnen worden ge-
pakt. Wat gaat er gebeuren als er
niet genoeg voedsel meer is voor
de wolven in het bos?
JvL: Dit zal niet zomaar gebeuren.
Er wordt nog steeds gejaagd op de
herten en zwijnen op de Veluwe.
Dit betekent dat er nog genoeg
wild loopt. Afgelopen jaar heb-
ben de zwijnen het zwaar gehad
en daarnaast is er een recordaan-
tal van 8000 dieren geschoten.
Hierdoor zijn er veel minder big-
gen dan voorgaande jaren en zijn
er meer edelhert-/reekalveren ten
prooi gevallen aan de wolf. Het
beheerplan op de Veluwe zal ook
rekening houden met de wolf zodat
een tekort niet snel zal ontstaan.
In de gebieden waar de wolf leeft
wordt hier al rekening mee gehou-
den door de terreinbeheerders.
Afrastering
Hier hebben we de wolfwerende
afrastering inmiddels staan.
Op sommige plekken zit de on-
derste draad lager dan 20 cm.
i.v.m. ongelijke grond. Wat zijn
de ervaringen met andere kleine
zoogdieren als de egel? Of wilde
dieren in het algemeen. Wat bete-
kent de wolfwerende afrastering
voor hen? Hoe kunnen we die im-
pact zo klein mogelijk houden?
Kees de Krom (KdK): In zijn al-
gemeenheid kan je zeggen dat het
plaatsen van een wolfwerende af-
rastering je weide ook minder toe-
gankelijk maakt voor andere wilde
dieren. Als je de onderste draad
op 20 cm houdt, dan zullen kleine
wilde dieren hier onder doorgaan
maar een wild zwijn bijvoorbeeld
niet. Herten en reeën gaan over een
wolfwerende afrastering heen.
Is dat ook zo bij een dubbele om-
heining?
KdK: Dat ligt er echt aan hoe je het
plaatst. Het gebruik van een dub-
bel/ voorzetraster maakt het wel
veel moeilijker voor wilde dieren
om over een afrastering heen te
gaan of er onderdoor. Zeker ook
voor een ree.
Kun je een bestaande afraste-
ring ook ophogen? Mijn palen
zijn niet hoger dan een meter en
9000 vierkante meter afrasteren
met nieuwe palen wordt een duur
grapje zolang er geen subsidie is.
KdK: Er zijn diverse afstandsiso-
latoren waarmee een bestaande
afrastering opgehoogd kan wor-
den (10 of 20 cm). Groot voordeel
van paardenafrasteringen is dat ze
vaak de juiste hoogte al hebben
en er enkel aan de buitenkant een
stroomdraad toegevoegd hoeft te
worden.
Is het verstandig om een afstands –
isolator naar buiten toe te plaat-
sen, zodat je breedte creëert en
een wolf er niet over kan?
KdK: Dat helpt wel. Hoe eerder de
wolf een tik op de neus krijgt, hoe
eerder hij afdruipt.
Minimaal 4500 volt, is dat op te
wekken met zonne-energie en
batterij?
KdK: Ja, absoluut. De huidige so-
larapparaten werken op daglicht en
geven tot 9000 volt stroom af.
Hoe effectief zijn grote honden
m.b.t. het beschermen van paar-
den of pony’s ? Bijv. Kaukasische
herder?
JvL: Deze honden zijn ooit gefokt
hiervoor. Let wel heel goed op dat
je ook echt een ras neemt die ook
dit werk goed uit kan voeren en bij
je past. Deze honden zijn gefokt
om zelfstandig en eigenwijs te zijn.
In de verkeerde handen heb je meer
problemen van de hond dan van de
wolf. Er is een bedrijf dat hierbij
kan helpen, Canine Efficiency ge-
naamd.
Mag je juridisch gezien wel
stroomdraad langs de openbare
weg gebruiken? Welk maximaal
voltage is toegestaan?
KdK: Ja dat mag. Om de 50 meter
moet er een waarschuwingsbordje
op. Er zit geen maximum aan het
voltage.
Waarom is het slim om blauw te
kiezen voor de bovenste draad?
KdK: Een felle blauwe kleur komt
weinig voor in de natuur en staat
bekend als kleur die wild afschrikt.
In combinatie met lint, dat een
beetje beweegt, ontmoedigt het de
wolf om over het raster heen te wil-
len klimmen. Zie ook afbeelding 2.
Een draad op 20 centimeter, is
dat niet gevaarlijk voor paar-
den?
KdK: Nee, op zich niet. Wel is het
belangrijk dat je de juiste materi-
alen gebruikt. Dus geen gladde
draad, zeker geen prikkeldraad,
geen dunne vidoflex-draad, maar
gewoon een fatsoenlijke, veilige
paardendraad.
Sectorraad/beleid
Er zijn 21.000 wolven in Europa.
Moet de staat van instandhou-
ding niet op het niveau van de
ALGEMEEN woensdag 21 december 2022 | 8
Kunnen mijn paarden ’s nachts nog in de wei?
Vragen en antwoorden over de wolf op een rij
DOETINCHEM – Tijdens het webinar ‘De wolf en de paarden-
sector’ werd duidelijk dat er veel vragen zijn over dit onderwerp.
Omdat niet alles behandeld kon worden in de uitzending ver-
zamelden we de vragen. Ze zijn beantwoord door Jaap van der
Meulen, gespecialiseerd in wolven en betrokken bij het Wolven-
meldpunt van de Zoogdiervereniging, Kees de Krom van Gal-
lagher en Heleen Prinsen van LTO Nederland, mede namens de
Sectorraad Paarden.
Afbeelding 1: De Duitse en Nederlandse wolvenpopulatie in 2010/2011,
2015/2016 en 2020/2021. Ook in Oost-Europese landen leven wolven, maar die
zijn in deze telling niet meegenomen. BRON: WOLVESMAP.ZOOGDIERVERENIGING.NL
Jolanda Schokkenkamp uit het Drentse Diever met haar paard Stan. Hij werd
aangevallen door een wolf maar kwam weg met een aantal krassen. Toch zit de
angst er goed in bij de pensionstalhoudster.
Afbeelding 2: De wolfwerende afrastering zoals Gallagher die adviseert. Bovenaan een blauw lint om eroverheen klimmen
of springen te ontmoedigen.