Koetsenleu

Dit krantenberichtje over de Holterbergrit trok mijn aandacht. Het is niet meer zo massaal als twintig jaar geleden, maar er trekken op zondagen als deze toch al gauw honderden koetsiers door het ganse land om deel te nemen aan ‘koetsentochten’. Ze trekken er hun beste pak voor aan en zetten moeder de vrouw in een klassiek ogend jurkje achter in de oude ‘koets’ om als hoogtepunt van de dag te defileren in – liefst – het eigen dorp. Het is zo belangrijk, dat de smid er speciaal eerder in de week voor langs moest komen om de trouwe vos van hoefijzers te voorzien en dat er een heuse proefrit met de jachtwagen werd gemaakt. Voor de rest vertrouwt een groot deel van de ‘koetsenleu’ op hun jarenlange ervaring, de mencursus die ze twintig jaar geleden volgden en het feit dat het altijd goed ging.

Koekenbakkers zijn het, althans voor een deel. Ze gaan op pad met een paard zonder conditie en hebben zelf slechts een beperkte routine in dit werk. Ze overschatten hun eigen ‘jarenlange’ ervaring. Het is de categorie menners die de strengen eerder vastmaakt dan de kruisleidsels en in de lunchpauze bij zijn paard wegloopt onder het motto ‘hij staat toch vast’. De boodschap mag duidelijk zijn.

Het grootste probleem is echter dat wie het betreft, dit soort berichtjes overslaat en denkt ‘dat gaat niet over mij’. Vandaar mijn opmerking, dit gaat niet over u, maar over uw buurman. Het is voor uw eigen veiligheid om uw buurman op zijn onveilige aanpak te wijzen. Veiligheid in het aangespannen rijden blijft namelijk altijd en voor iedereen een belangrijk aandachtspunt, juist als iemand op zijn paard of ervaring gaat vertrouwen.

Maar er is nog iets. Afgelopen zondag vond er nog een soortgelijke tocht plaats in het pittoreske Ootmarsum. Een dikke vijftig ‘koetsen’ mochten er gelijk na de start in nummervolgorde achter elkaar aan sukkelen. Een halve dag later stonden al die aanspanningen op een kluitje op een door publiek omringd marktplein. Twee keer hield ik mijn hart vast en ik kan me niet voorstellen dat er serieuze paardenmensen bij de organisatie betrokken waren.

Ten eerste is het al decennia achterhaald om vanaf de start achter elkaar aan te rijden in één gedicteerd tempo. Een rijtuigentocht met moderne paarden en menliefhebbers die hun paard dressuurmatig lekker aan het lopen willen hebben, vraagt om een individuele start. Ik zou niet eens hoeven uit te leggen waarom. Een fris paard kan alleen dan zijn energie kwijt of juist lekker rustig in zijn eigen tempo op gang komen. Pas na de middagstop is het zinvol om deelnemers op nummervolgorde te laten opstellen voor een defilé. Ten tweede is een sherrystop of een lunchpauze alleen veilig wanneer er voldoende ruimte voor iedere aanspanning is om weg te komen. Wanneer het toch noodzakelijk is om in colonne van start te gaan, vanwege het verkeer of het publiek, dan is het de vraag of het verstandig is om zo’n tocht te organiseren. Tenzij het een tocht is voor alleen schillenhitten en ploegpaarden.

Het commerciële belang van de organisatie en de ijdelheid van de koetsiers mogen in ieder geval nooit het belang van de veiligheid overstijgen.

Mario Broekhuis, hoofdredacteur Landleven en oud-hoofdredacteur De Paardenkrant
Deze column verscheen vrijdag 19 juni in De Paardenkrant