Fokdagen werden in het verleden opgezet om de fokkerij in de omgeving te promoten. Hengstenhouders gebruikten de fokdag veelal om veulens van de bij hun gestationeerde hengsten te laten zien. In grote lijnen is een fokdag te vergelijken met een hedendaagse handelskeuring. Hoewel veel mensen denken dat het wel zo is, is een fokdag geen premiekeuring. Een premiekeuring is voorbehouden aan een door het PVE erkend stamboek, waar ook statutair is vermeld dat een paard slechts één keer per jaar voor een premie op een centrale keuring in aanmerking komt. Op een fokdag, die niet door het stamboek is uitgeschreven, kunnen dus geen premies worden toegekend, maar kan alleen een plaatsing op kwaliteitsvolgorde plaatsvinden.
Het was dus enorm vreemd dat er op de fokdag voor trekpaarden en Haflingers vorige week zaterdag in het Groningse Zevenhuizen bij elke rubriek premies werden uitgereikt en er zelfs toelichting werd gegeven over de toegekende premies. Dat gebeurde nota bene door een stamboekinspecteur waarvan je mag verwachten dat die de geldende regels kent. De KVTH heeft vijf inspecteurs die een aantal jaren geleden zijn benoemd naar aanleiding van klachten van de leden over de wijze van jurering op de centrale keuringen. Kerntaak van de inspecteurs was en is om meer uniformiteit en duidelijkheid naar de leden toe te creëren.
Wassen neus
Een andere kerntaak van de inspecteurs is de stamboekopname via het 100-puntensysteem. Voor de jonge, beginnende inzendster Nienke Okkema uit Bakkeveen kan dat als een wassen neus worden gezien. Haar driejarige merrie Esprie werd op deze fokdag in een rubriek met drie merries met een tweede premie beoordeeld. Nienke overweegt om voor deze fokdag een herkeuring aan te vragen, omdat zij op de centrale keuring in Friesland/Flevoland een maand geleden met 77½ punten op kop stond in een rubriek van vier bekroonde merries. Ze kwam daar een halve punt te kort voor een uitnodiging voor de elitekeuring waarvoor op papier de top van Nederland wordt uitgenodigd en waar zij graag naar toe wilde.
Bij de achtjarige, best bewegende Ramona Haverkamp van Piet Teyema uit het Friese Tzum was het verhaal deze dag omgekeerd. Nadat deze merrie zowel in 2009 als in 2010 op de centrale keuring in Friesland als beste van haar jaargang werd gehuldigd, kreeg zij een maand geleden op de centrale keuring in Gorredijk een tweede premie van de stamboekinspecteurs. Op de fokdag in Zevenhuizen werd Ramona in de sterkste rubriek van deze fokdag, in een elementair gezelschap volgens de norm van de stamboekinspecteur, bekroond met een eerste premie.
Als bij de betreffende stamboekinspecteurs al geen gelijkgestemdheid is bij primering in zeer kleine rubrieken, hoe kan er dan ooit duidelijkheid naar de fokkerij worden gecreëerd? Verschillen kunnen en mogen er zijn, maar het kan niet zo zijn dat onder soortgelijke omstandigheden een waardeoordeel zo ver uit elkaar ligt, mede omdat er op exterieurmatig vaststaande punten in het dier wordt beoordeeld.
Auke Winters is freelance journalist en jurylid bij diverse stamboeken
Deze opinie verscheen woensdag 31 augustus 2011 in De Paardenkrant
