Het belang van vezels in paardenvoeding

Wat zijn vezels?

Vezels vallen onder de categorie koolhydraten. Koolhydraten kunnen op verschillende manieren worden ingedeeld, waarbij een van deze manieren gebaseerd is op de spijsvertering van paarden:
1. Koolhydraten die door paarden worden verteerd met behulp van enzymen.
2. Koolhydraten die de microbiota kan fermenteren (voornamelijk in de blinde- en dikke darm).

Vezels behoren tot de tweede categorie en ondergaan fermentatie door de microbiota, in plaats van enzymatische vertering. Om inzicht te krijgen in het vezelgehalte van voeding, kun je kijken naar het gehalte ruwe celstof (RC) in een ruwvoeranalyse of op het voeretiket.
Ruwvoer is een echte bron van ruwe celstof (en daarmee vezels). Over het algemeen geldt dat hoe meer structuur ruwvoer heeft, hoe hoger het vezelgehalte zal zijn. Zelfs producten zonder duidelijke structuur, zoals grasbrok, kunnen vezelbronnen zijn. Dit kun je herkennen aan het gehalte ruwe celstof.

Ruwvoer: onmisbare basis van het paardenrantsoen

Het spijsverteringsstelsel van paarden heeft zich door de jaren heen geëvolueerd om vezelrijk voedsel te fermenteren. Het is dan ook niet zo vreemd dat een rantsoen op basis van vezels belangrijk is voor de gezondheid van paarden.

Bij het fermenteren van vezels in de blinde- en dikke darm komen vluchtige vetzuren vrij. Deze vluchtige vetzuren zijn een belangrijke (langzaam vrijkomende) energiebron voor het paardenlichaam en ondersteunen ook een gezonde microbiota. Een gezonde microbiota heeft effect op de gehele gezondheid van het paard en voorkomt bijvoorbeeld koliek en zorgt voor een sterk immuunsysteem en een goede vochtbalans.
Met hoogwaardig ruwvoer kan je in de basis grotendeels, of zelfs volledig, voldoen aan de energiebehoefte van veel paarden. Hierdoor kan de krachtvoergift lager blijven of is het in sommige gevallen zelfs onnodig.

Wanneer genoeg vezels?

Een belangrijke vraag is wanneer het rantsoen voldoende vezels bevat. Hiervoor gelden twee vuistregels.
1. Paarden hebben een minimale behoefte aan ruwvoer per dag. Voer minimaal 1,5% van het lichaamsgewicht in droge stof aan ruwvoer per dag. Voor een paard van 600 kg betekent dit dat het minimaal 11-12 kg droog hooi per dag moet eten om aan deze ruwvoerbehoefte te voldoen. De minimale behoefte aan ruwvoer staat los van de energie- of eiwitbehoefte.
2. Het totale rantsoen moet minimaal een ruwe celstof gehalte van 20% hebben.

Ruwe celstof in aanvullende ruwvoeders

Ruwvoer, zoals hooi of gras, voorziet een paard vaak van voldoende vezels (als we ons houden aan de minimale hoeveelheid per dag). Wanneer paarden standaard, structuurrijk, ruwvoer echter niet meer kunnen eten, is het soms nodig om ruwvoervervangers te voeren. Hierbij is het ook weer belangrijk om de twee eerdergenoemde vuistregels aan te houden.

Bij het overwegen van ruwvoervervangers is het dus belangrijk om te controleren of het product ten minste 20% ruwe celstof per kg droge stof bevat. Als het vervangende ruwvoer een lager gehalte heeft, is het niet geschikt als enige ruwvoervervanger of moet het gecompenseerd worden met een product dat een hoger ruwe celstof gehalte heeft.
Kijk altijd naar het gehele rantsoen van het paard. Let vooral op bij paarden die aangewezen zijn op weekvoeding door bijvoorbeeld tandproblemen dat er voldoende ruwe celstof aanwezig is in het totale rantsoen!

Ruwvoervervangers

Er zijn verschillende redenen om in bepaalde gevallen te kiezen voor weekruwvoer. Hier zijn enkele situaties waarin weekvoer gunstig kan zijn:
– Afwisseling in het ruwvoeraanbod: weekvoeders bieden een welkome variatie voor paarden die behoefte hebben aan diversiteit in hun dieet.
– Vezels voor oudere paarden met gebitsproblemen: voor oudere paarden met gebitsproblemen biedt weekruwvoer een zachte en goed verteerbare bron van vezels.
– Stof/hooi allergie: paarden met allergieën voor stof of hooi kunnen profiteren van weekruwvoer als stofarme optie.
– Maag-/darmproblemen: in gevallen van maag- en darmklachten, waarbij paarden tijdelijk zachtere voeding nodig hebben, kan weekruwvoer bijdragen aan herstel, zonder concessies te doen aan vezelopname.
– Na ziekte of training: paarden die herstellen van ziekte of intensieve training kunnen baat hebben bij de goede verteerbaarheid en vezelrijke samenstelling van weekvoeding op basis van ruwvoer.

Weekvoer als aanvulling: Hartog Haycobs als ideale optie

Paardeneigenaren willen hun paarden graag verwennen of zoeken naar handige manieren om supplementen toe te dienen. Traditionele weekvoeders of slobbers zijn echter vaak rijk aan suikers of bevatten granen. Hier komt de innovatie van graanvrije slobbers of weekruwvoer, zoals Hartog Haycobs, om de hoek kijken.

Hartog Haycobs is een graanvrije ruwvoerslobber en is zorgvuldig samengesteld met ruwvoer en verrijkt met lijnzaad, brandnetel en rozenbottel. Deze ruwvoerslobber bevat extra veel vezels, waardoor het niet alleen fungeert als traktatie, maar ook als gedeeltelijke ruwvoervervanger en waardoor het bijdraagt aan een gezonde darmflora. Het lage suikergehalte maakt het bijzonder geschikt voor paarden met suikerovergevoeligheid, PPID, of maag-/darmzweren.
De voordelen van Hartog Haycobs zijn veelzijdig. Zo hebben de Hartog Haycobs bijvoorbeeld een korte weektijd van maar 10 minuten in warm water. Het voordeel hiervan is dat de kans op bederf en ongedierte zeer klein is. Naast dat het een welkome afwisseling is voor bijna alle paarden, is het ook zeer geschikt voor paarden met gebitsproblemen, allergieën voor stof of hooi, en voor paarden die herstellen na ziekte of een intensieve training.

Terwijl het reguliere ruwvoerrantsoen dient als fundament, kan weekvoer, zoals Hartog Haycobs, slim worden ingezet om te voorzien in specifieke behoeftes en om variatie aan te bieden.
Als paardeneigenaar is het essentieel om bewuste voedingskeuzes te maken, rekening houdend met de unieke behoeftes van jouw paard. Het streven naar een gebalanceerd dieet, waarin ruwvoer en weekvoer elkaar aanvullen, is de sleutel tot het behoud van de gezondheid en het welzijn.