‘Ruwvoer is de basis van het rantsoen van een paard.’ Een veelgehoorde uitspraak. Maar waarom is ruwvoer eigenlijk zo belangrijk voor paarden? Dr. Anneke Hallebeek, dierenarts en specialist veterinaire diervoeding, legt het uit.
In het kader van het welzijn en welbevinden van een paard speelt ruwvoer een belangrijke rol. Het continu eten van vezelrijk voer is natuurlijk gedrag van paarden en dat willen ze graag uitvoeren. Te veel belemmering hiervan leidt tot stress en vermindert het welzijn.
Gezond gebit
Goed kauwen op vezels zorgt bovendien voor een gelijkmatige afslijting van kiezen en houdt het gebit langer gezond. Hardere stengels laten het paard krachtiger kauwen. Deze kauwbeweging stimuleert de speekselaanmaak, noodzakelijk voor het vochtig maken van de voermassa. Zo kan het paard het voedsel doorslikken en kan de voedselbrok in de maag met maagzuren worden vermengd.
Voorkomen van maagzweren
Ook is het speeksel een buffer die voorkomt dat bepaalde delen van de maagwand in aanraking met maagzuur komen, waardoor maagzweren kunnen ontstaan. De fijngekauwde vezelmassa zorgt niet voor extra maagzuurproductie, zoals bijvoorbeeld zetmeel en suikers uit krachtvoer dat wel doen. Ook daardoor loopt het paard bij het eten van ruwvoer minder risico op maagzweren dan bij het eten van krachtvoer.
Energielevering
De darmen masseren het voer en transporteren het naar achteren. Vezels prikkelen de darmwand om in beweging te komen. Ze houden wat vocht vast en de daardoor ontstane volumineuze massa is ook een stimulans voor een goed darmtransport. De enzymen in de dunne darm zijn niet in staat vezels te verteren. Vandaar dat vezels ‘onverteerd’ doorstromen naar de blinde darm en de dikke darm, waar ze door micro-organismen omgezet worden in energie die het paard kan gebruiken. Een goede ruwvoervoorziening levert zeker zeventig tot tachtig procent van alle energie die het paard nodig heeft. De overige energie uit ruwvoer is al in de dunne darm opgenomen want ook ruwvoer bevat koolhydraten en eiwitten die in de dunne darm verteerbaar zijn.
Risico’s bij slecht of te weinig ruwvoer
Geen ruwvoer, de verkeerde kwaliteit ruwvoer, bedorven ruwvoer of te weinig ruwvoer vergroten het risico op:
• stalondeugden
• gebitsproblemen
• maagzweren
• darmverstoppingen
• gaskoliek
• mestproblemen
Goede samenstelling
De invloed van voeding op de gezondheid van een paard is enorm. Een verkeerd samengesteld rantsoen of ogenschijnlijk kleine tekortkomingen kunnen op de korte of langere termijn gezondheidsklachten geven. Koliek en diarree zijn voorbeelden van klachten die vaak voedingsgerelateerd zijn, maar ook jeuk, mok of een schimmelinfectie kunnen tekenen zijn dat het paard iets mist in zijn rantsoen, waardoor zijn weerstand is verminderd. Ook kan verkeerde voeding invloed hebben op de prestaties of het herstel na ziekte of een blessure. Met de juiste voeding bedoelen we niet alleen voldoende mineralen en vitaminen, maar ook voldoende vezels en eiwitten en de totale voermassa die het paard eet, de wijze van voeren en het verdelen van het voer over de dag. Dit moet allemaal kloppen. Als je meer inzicht wilt hebben in wat je paard precies binnenkrijgt, begin dan eens met het in beeld brengen van het ruwvoer zodat je precies weet welke soort, welke kwaliteit, hoeveel en wanneer je paard dit eet. Als deze basis goed is, kun je beter beoordelen of ander voer nodig is voor een betere gezondheid of betere prestaties.